ر- ه) چنانكه در صحاح گفته بمعنى ظلم است در اين آيه بخس بجاى هضم و رهق بجاى ظلم در آيه ما نحن فيه است يعنى: نه از كاهش مزد ميترسد و نه از ظلم.

2- فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ. وَ زُرُوعٍ وَ نَخْلٍ طَلْعُها هَضِيمٌ‌ شعراء: 147 و 148. هضيم را متداخل گفته‌اند.

در صحاح گويد: «طلع‌ هَضِيمٌ‌» ميوه خرما را آنگاه گويند كه از قشرش خارج نشده و متداخل و بعضى ببعضى منضم‌اند بقول بعضى مراد از آن نرم و رسيده است چنانكه در مجمع و جوامع الجامع نقل كرده يعنى:

در باغات و چشمه‌ها و كشتها و نخل‌هائى كه ميوه آنها نرم و رسيده و يا رويهم چيده است.

هطع: هطع بمعنى شتاب و خيره شدن آمده، اهطاع نيز بمعنى شتاب و دراز كردن گردن است طبرسى از احمد بن يحيى نقل كرده:

مهطع آنست كه با ذلّت و ترس نگاه ميكند و از آنچه مى‌بيند ديده بر نميدارد، در اقرب الموارد گفته فقط در صورت خوف اهطاع ميايد.

در صحاح گفته «أَهْطَعَ‌: مدّ عنقه و صوّب رأسه- أَهْطَعَ‌ فى عدوّه:

اسرع» و نيز گفته: «هَطَعَ‌ الرّجل» نگاه كرد و ديده از آن بر نداشت.

... يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ ...

مُهْطِعِينَ‌ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكافِرُونَ هذا يَوْمٌ عَسِرٌ قمر: 8. مهطعين در آيه ظاهرا بمعنى شتاب كنندگان است يعنى: روزى كه دعوت كننده بعذاب ناپسند دعوت ميكند ... مردم شتابان سوى دعوتگر شوند كافران گويند اين روز سختى است.

مُهْطِعِينَ‌ مُقْنِعِي رُؤُسِهِمْ لا يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ ... ابراهيم: 43.

مهطع در آيه ظاهرا كسى است كه گردنش را دراز كند، مقنع آنست كه سر بالا كند يعنى گردن كشيدگان و سرها بالا گرفته‌اند چنانكه پلكشان بهم نميخورد. ايضا در آيه‌ فَما لِ الَّذِينَ كَفَرُوا قِبَلَكَ‌ مُهْطِعِينَ‌ معارج: 36.