«مهلفى عمله مهلا: عمله بالسّكينة و
الرّفق و لم يعجّل» تمهيل و امهال بمعنى مهلت دادن است.
فَمَهِّلِالْكافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْداًطارق: 17. بكفّار مهلت بده مهلت
كمى دربارهشان عجله نكن، منتظر تدبير خدا و جريان امر خدا باش مثلفَلا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ
إِنَّما نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّامريم: 84. «رويد» بمعنى
قليل است طبرسى و زمخشرى گفتهاند آمدن دو فعل براى تأكيد و تبديل فعل براى دفع
تكرار است.
بنظر الميزان تمهيل براى تدريج و امهال مقيد دفعى بودن است و لذا
امهال با رويدا مقيد شده يعنى امهال توأم با قلّت است كه بلافاصله عذاب ميرسد
(ترجمه آزاد) پس منتظر باش و عجله نكن و چون وعده فرا رسيد فقط كمى درنگ كن.
اين لفظ سه بار بيشتر در قرآن مجيد نيامده است آنرا ته مانده روغن
زيتون، آهن و مس مذاب و غيره گفتهاند، ظاهرا مراد از آن در آيات فلزّ مذاب است
يعنى: روزى كه آسمان همچون مس گداخته شود.
مهما:وَ قالُوامَهْماتَأْتِنا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِتَسْحَرَنا بِها فَما نَحْنُ لَكَ
بِمُؤْمِنِينَاعراف: 132. «مهما» اسم
شرط است و جزم ميدهد و بقولى حرف است يعنى هر وقت كه آيهاى بياورى كه ما را با آن
سحر كنى، بتو ايمان نخواهيم آورد. طبرسى آنرا «اىّشىء» معنى كرده و از خليل نقل ميكند كه اصلش «ما» است
در موقع افزودن «ما» ديگرى