عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ. مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍتكوير: 20 و 21. لفظ مطاع نشان
ميدهد كه ميكائيل در اطاعت جبرئيل است.
امّا در باره معنى آيه فوق. بايد دانست كه آيه ما قبل چنين است:قُلْ مَنْ كانَ عَدُوًّا
لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ ...آيه در جواب يهود است كه با جبرئيل
عداوت داشتند و ميگفتند علت عدم ايمان ما آنست كه آورنده وحى جبريل است و ما با او
دشمنيم. در مجمع نقل شده كه يهود بآنحضرت گفتند: جبريل دشمن ماست كه جنگ و سختى
نازل ميكند و ميكائيل آسانى و راحتى مياورد اگر آورنده وحى ميكائيل بود حتما ايمان
مياورديم.
در جواب فرموده: جبريل فقط مأمور خداست در آوردن وحى. و دشمنى با او
بىجا است و در آيه ما نحن فيه بطور كلّى فرموده: هر كه با خدا، ملائكه، پيامبران،
جبريل و ميكال دشمن باشد خدا با او دشمن است.
مكن:راجع بمكان در «كون» سخن
گفتهايم. افعالى از «مكن» مشتقّاند از قبيل: امكن، مكّن،
تمكّن و غيره كه همه بمعنى قدرت و اقتدار و قدرت دادن بكار ميروند.
احتمال هست كه اصل همه «كون» باشد.وَ كَذلِكَمَكَّنَّالِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِيوسف: 21. و همانطور بيوسف در
سرزمين مصر تمكّن و قدرت داديموَ لَقَدْمَكَّنَّاهُمْفِيما إِنْمَكَّنَّاكُمْفِيهِاحقاف: 26.
«ان» در آيه نافيه است يعنى: گذشتگان را
تمكّن و قدرت داديم در آنچه بشما در آن تمكّن نداديم (منظور اين است كه آنها از
شما در قدرت و امكانات بيشتر بودند).
57. گفتهاند:
معنى جعل به «نُمَكِّنْ»تضمين شده
يعنى: آيا براى آنها حرم امنى قرار نداديم كه ميوههاى هر چيز بآن جمع ميشود؟ و
بقولى «حَرَماً»ظرف است
يعنى آيا آنها را در حرم امنى تمكّن و قدرت نداديم؟.