مِنْ قَرْنٍ‌ ص: 3.

در جوامع الجامع ذيل آيه‌ أَ لَمْ يَرَوْا كَمْ‌ أَهْلَكْنا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ‌ يس:

31. فرموده اصل در «كم» استفهام است، در كم استفهاميّه گوئيم: «كم مالك» مال تو چقدر است در معنى ميان كم خبرى و استفهامى پنج فرق ذكر كرده است. در آيه‌ قالَ قائِلٌ مِنْهُمْ‌ كَمْ‌ لَبِثْتُمْ‌ كهف: 19. «كم» براى استفهام است.

كمل: كمال و كمول بمعنى تمام است در صحاح و قاموس گفته:

«الكمال: التّمام» ميشود گفت: كمال وصفى است بالاتر از تمام، مثلا تمام انسان آنست كه اعضايش ناقص نباشد و كمال انسان آنست كه بعضى از اوصاف حميده را هم داشته باشد مثل علم و شجاعت لذا در قاموس آمده: «كمّله: اتمّه و اجمله» در مصباح گفته: «كمل» آنگاه گويند كه اجزائش تمام و محاسنش كامل باشد.

ولى ظاهرا اين فرق در همه جا نيست بلكه اغلب كمال بمعنى تمام است. وَ لِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ‌ بقره: 185. تا عدّه روزهائى را كه روزه نگرفته‌ايد تمام كنيد (و روزه بگيريد) و خدا را بزرگ بدانيد.

فَصِيامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَ سَبْعَةٍ إِذا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كامِلَةٌ بقره:

196. اين ده روز روزه وظيفه كسى است كه قدرت قربانى ندارد. بنظر الميزان قيد «كامِلَةٌ» براى آنست كه سه روز و هفت روز هر يك حكم مستقلّى است و هفت روز تمام كننده سه روز نيست بلكه كامل كننده آنست.

على هذا كمال در آيه وصفى است ما فوق تمام و گرنه سه روز و هفت روز هر يك بنوبت خود تمام‌اند.

الْيَوْمَ‌ أَكْمَلْتُ‌ لَكُمْ دِينَكُمْ ...

براى مزيد توضيح لازم است اين آيه را با صدر و ذيل آن نقل كنيم: حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ‌ ... ذلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْيَوْمَ‌ أَكْمَلْتُ‌ لَكُمْ دِينَكُمْ وَقرشى بنايى، على اكبر، قاموس قرآن - تهران، چاپ: ششم، 1412ق.

قاموس قرآن ؛ ج‌6 ؛ ص148