«كلالة» در آيه مصدر و در موضع حال و «كان» تامّه است و بعيد نيست كه كلالة تميز باشد معنى آيه چنين ميشود: اگر
مردى كلاله دار ارث برده شود يا زنى همان طور، و براى آن مرد يا زن برادرى يا
خواهرى است (مادرى) براى هر يك از آنها يك ششم مال است و اگر بيشتر از يك نفر شدند
آنها در ثلث مال بالسويّه شريكند.
اين آيه چنانكه گفته شد در باره خواهران و برادران مادرى ميّت است. و
آيه زير در باره پدر و مادريها و پدريهاست.
يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِيالْكَلالَةِإِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ
لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما تَرَكَ وَ هُوَ يَرِثُها إِنْ
لَمْ يَكُنْ لَها وَلَدٌ فَإِنْ كانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمَّا
تَرَكَ وَ إِنْ كانُوا إِخْوَةً رِجالًا وَ نِساءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ
الْأُنْثَيَيْنِنساء: 176. يعنى: از تو فتوى ميخواهند بگو خدا در كلاله بشما فتوى
ميدهد: اگر مردى بميرد كه فرزند (و پدر و مادر) ندارد و او را خواهرى است (پدر و
مادرى يا فقط پدرى كه حكم مادرى در آيه اول گذشت) نصف مال براى آن خواهر است و اگر
همان خواهر بميرد و فرزند (و پدر و مادر) نداشته باشد همه مال براى برادر اوست، و
اگر دو تا خواهر باشند دو ثلث مال براى آنهاست و اگر برادران و خواهران بودند هر
مرد حصهاش برابر دو زن است.
بنا بر آنچه گفته شد كلاله وصف وارث است كه محيط بر ميّتاند ولى در
لغت وصف ميّت آمده در قاموس گفته: «الكلالةمن لا ولد له و لا والد» در مفردات نقل كرده از رسول خدا صلّى اللّه
عليه و آله از كلالة پرسيدند فرمود: كسى است كه مرده و فرزند و پدر و مادر ندارد،
«مَنْمَاتَ وَ لَيْسَ لَهُ
وَلَدٌ وَ لَا وَالِدٌ».
و هر دو قول صحيح است و كلاله مصدرى است جامع به وارث