responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : قاموس قرآن نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 4  صفحه : 123

مثل‌ «أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى‌ وَجْهِهِ أَهْدى‌ أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ» ملك: 22. و نحو «فَاهْدُوهُمْ إِلى‌ صِراطِ الْجَحِيمِ» صافات: 23.

صراط را با صاد و سين خوانده‌اند و هر دو بيك معنى است. سرط در اصل بمعنى بلعيدن است «سرطه سرطا:

ابتلعه» مجمع در علت تسميه راه بصراط فرموده كه: راه رهگذر را بلع ميكند. در اقرب گويد: راه رونده در آن غايب ميشود مثل لقمه در شكم.

در خاتمه، قول مجمع كه آنرا راه آشكار وسيع گفته بواقع نزديك‌تر است از قول راغب كه راه راست گفته زيرا در بيشتر آيات وصف مستقيم با صراط ذكر شده و تأسيس از تأكيد بهتر است و اگر مثل صحاح و غيره مطلق طريق بگوئيم با سبيل و طريق تقريبا مترادف ميشود و اصل عدم آنست.

صرع: بفتح و كسر (ص) بخاك انداختن. «صَرَعَهُ‌ صَرْعاً: طَرَحَهُ عَلَى الْأَرْضِ» رَجُلٌ‌ صَرِيعٌ‌ يعنى مرد بخاك انداخته شده. قَوْمٌ‌ صَرْعَى‌ يعنى گروه بخاك انداخته شده‌ «فَتَرَى الْقَوْمَ فِيها صَرْعى‌ كَأَنَّهُمْ أَعْجازُ نَخْلٍ خاوِيَةٍ» حاقة: 7. صرعى جمع صريع است يعنى: آنگروه را بخاك افتاده مى‌بينى گوئى تنه‌هاى نخل سقوط كرده‌اند.

در نهج البلاغه حكمت 408 فرموده:

«مَنْ‌ صَارَعَ‌ الْحَقَ‌ صَرَعَهُ‌».

هر كه با حق كشتى گيرد حق او را بخاك مياندازد اين كلمه در قرآن فقط يكبار آمده است. صرع بمعنى جنون و حمله از همين است. كه شخص در اثر عدم تعادل اعضاء بخاك ميافتد.

صرف‌: بر گرداندن. خواه بر گرداندن مطلق باشد مثل‌ «فَيُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَصْرِفُهُ‌ عَنْ مَنْ يَشاءُ» نور: 43. يا بر گرداندن از حالى بحالى‌ «صَرَفَ‌ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ» توبه:

127.

«فَقَدْ كَذَّبُوكُمْ بِما تَقُولُونَ فَما تَسْتَطِيعُونَ‌ صَرْفاً وَ لا نَصْراً» فرقان: 19.

يعنى معبودهاى باطل در آنچه ميگفتيد تكذيبتان كردند نه قدرت بر گرداندن (تكذيب بتان) را داريد و نه قدرت يارى‌

نام کتاب : قاموس قرآن نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 4  صفحه : 123
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست