صَدَفَ‌ عَنْها» انعام: 157.

«حَتَّى إِذا ساوى‌ بَيْنَ‌ الصَّدَفَيْنِ‌ قالَ انْفُخُوا» كهف: 96. صدف ناحيه و جانب كوه است يعنى: تا چون مساوى و پر كرد ميان دو ناحيه كوه را گفت: بدميد.

تصادف بمعنى تقابل نيز آمده است در مجمع فرموده: ازهرى گويد دو جانب كوه را صدفان گويند كه با هم محازات و تلاقى (و تقابل) دارند و بقولى گويا هر يك از ديگرى اعراض كرده است. اين قول بنظر نگارنده قوى است.

صدق: بكسر و فتح (ص) راست گفتن. و بكسر (ص): راست مقابل دروغ (اقرب). «وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ‌ صِدْقٍ‌ وَ أَخْرِجْنِي مُخْرَجَ‌ صِدْقٍ‌» اسراء: 80. اين راستى در عمل است.

«وَ الَّذِي جاءَ بِالصِّدْقِ‌ وَ صَدَّقَ‌ بِهِ» زمر: 33. مراد از صدق خبر راست است بعبارت ديگر: حق. و مراد از تصديق ايمان بآن ميباشد.

تصديق بمعنى اذعان و اعتقاد و راست دانستن مطلب و سخن است‌ «وَ لَقَدْ صَدَّقَ‌ عَلَيْهِمْ إِبْلِيسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ ...» سباء: 20. يعنى شيطان ظنّ خويش را كه باغواء ايشان داشت تصديق كرد و دانست كه اغواء ميتواند كرد. «بَلْ جاءَ بِالْحَقِّ وَ صَدَّقَ‌ الْمُرْسَلِينَ» صافّات: 37. بلكه حق را آورد و مرسلين را در نبوّت تصديق كرد. در مجمع فرموده: بشارات پيامبران را درباره خود تحقيق و اثبات كرد يعنى بشارات آنها بوسيله او جاى خود را گرفت.

صدقه: چيزى است كه انسان از مال خود قربة الى اللّه ميدهد. و آن اعمّ از زكوة است صدقه بواجب و مستحب هر دو گفته ميشود ولى زكوة فقط اسم واجب است (مجمع) «خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ‌ صَدَقَةً ...» توبه:

103. درباره صدقه واجب است‌ «هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ‌» توبه: 104. ظاهرا اعم از واجب و نداب است.

افعال صدقه از باب تفعل ميايد.