أَوْقَدَهُمَا وَ أَشْعَلَهُمَا وَ هَيَّجَهُمَا».

«وَ إِذَا الْجَحِيمُ‌ سُعِّرَتْ‌. وَ إِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ» تكوير: 12 و 13.

سعير از نامهاى جهنّم است و اين بواسطه افروخته شدن آنست. و فعيل در اينجا بتصديق راغب بمعنى مفعول است و در بعضى آيات بجاى جهنّم بكار رفته مثل‌ «إِنَّما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ‌ سَعِيراً» نساء: 10. «وَ أَعْتَدْنا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيراً» فرقان: 11. و در بعضى آيات حال و وصف جهنّم آمده نظير «وَ كَفى‌ بِجَهَنَّمَ‌ سَعِيراً» نساء: 55. بس است جهنم افروخته.

اين كلمه شانزده بار در قرآن آمده است. و در تمام موارد در جهنّم آخرت بكار رفته جز در آيه‌ «وَ مَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنا نُذِقْهُ مِنْ عَذابِ‌ السَّعِيرِ» سباء: 12. اين آيه درباره مسخر بودن شياطين بسليمان است و ظاهرا مراد از آن عذاب دنيا كه خدا بآنها فهمانده بود در صورت سرپيچى از طاعت سليمان گرفتار عذاب خواهند بود.

و نيز در آيه‌ «وَ جَعَلْناها رُجُوماً لِلشَّياطِينِ وَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذابَ‌ السَّعِيرِ» ملك: 5. شايد مراد از عذاب سعير تيرهاى شهاب و همان رجوم باشد.

سعر (بضم س، ع) جمع سعير و دو بار در قرآن آمده است. «فَقالُوا أَ بَشَراً مِنَّا واحِداً نَتَّبِعُهُ إِنَّا إِذاً لَفِي ضَلالٍ وَ سُعُرٍ» قمر: 24. «إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي ضَلالٍ وَ سُعُرٍ» قمر: 47.

در آيه اول احتمال داده‌اند كه سعر مفرد و بمعنى جنون يا رنج باشد و آن بسياق آيه مناسب است صحاح در ذيل آيه فوق از فرّاء نقل كرده كه سعر بمعنى رنج و عذاب است و گويد:

السعر الجنون و بشتر ديوانه گويند:

نافة مسعورة. طبرسى و اقرب نيز بدان تصريح كرده‌اند معنى آيه اول: قوم ثمود گفتند: آيا بشرى را كه يكى از ماست پيروى كنيم در اينصورت در گمراهى و ديوانگى هستيم. ولى آن در آيه دوّم جمع سعير است يعنى:

گناهكاران در گمراهى از سعادت و