نشان ميدهد كه تقسيم با ازلام نوعى قمار بوده كه در اسلام تحريم شده
است.
انصاب چنانكه در «نُصُب» خواهد
آمد سنگهائى بود كه بآنها عبادت كرده و در اطراف كعبه نگهدارى ميكردند و
قربانيهائى براى آنها و بر روى آنها ذبح ميكردند و با خون قربانى آنها را رنگين
مينمودند چنانكه طبرسى و بيضاوى و ديگران گفتهاند.
و اما ازْلام، واحد آن زَلَم (بر وزن فرس و صرد) بمعنى تير است (مجمع
بيضاوى) كه با آنها قرعه ميكشيدند و قمار ميكردند.
گويند براى عرب دو گونه ازلام (تيرهاى مخصوصى) بود يكى ازلام امر و
نهى و ديگرى ازلام قمار.
1- ازلام
امر و نهى سه چوب تير مانندى بود كه بر يكى نوشته بود «امرنىربّى» پروردگارم امر كرد و بر ديگرى «نهانىربى» پروردگارم نهى كرد و سومى خالى بود و نوشتهاى نداشت.
چون يكى اراده سفر ميكرد و يا ميخواست كار مهمّى انجام دهد تيرها را
بهم ميزد اگر اولى ميامد آن كار را ميكرد و اگر دومى ميامد منصرف ميشد و اگر سومى
ميامد دوباره آنها را بهم ميزد تا اوّلى يا دوّمى بيايد (حاشيه سيره ابن هشام جلد
1 ص 95).
مجمع و زمخشرى و بيضاوى «وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوابِالْأَزْلامِ»باين معنى گرفته و گفته: حرام است كه قسمت روزى و ديگر مقاصد خود را
با ازلام بطلبيد ولى اين از سياق آيه خيلى بعيد است زيرا كه آيه محرمات اكل را
مىشمارد كه ميگويد: ميته، خون، و گوشت خوك و ... بر شما حرام است. جا نداشت كه
اين مطلب را در ضمن آنها بميان بكشد بلكه منظور قسمت گوشت با ازلام قمار است كه
ذيل نقل خواهد شد. ضمنا در بعضى نقلها هست كه بجاى جملههاى «امرنىربّى» نهانى ربى» كلمه «افعل- لا تفعل» مينوشتند.