بدست نميايد. اين است حبط، اين است بطلان و بى‌اثر شدن عمل.

در اينجا لازم است بچند نكته اشاره شود:

1- حبط راجع بعمل خوب و در باره آن است مثل‌ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ‌ مائده: 5 وَ حَبِطَ ما صَنَعُوا فِيها وَ باطِلٌ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌ هود: 16 تمام موارد آن در قرآن مجيد شانزده محلّ است و همه راجع بعمل ميباشد البته اعمال نيك و مفيد يعنى اعمال خوبى كه از مردم سر ميزند در اثر بعضى از عوامل باطل و بى‌اثر ميگردد مثل‌ وَ لَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌ انعام:

88 لَئِنْ أَشْرَكْتَ‌ لَيَحْبَطَنَ‌ عَمَلُكَ‌ زمر: 65 پيداست كه شرك اعمال نيك را بى‌اثر ميكند و ربطى باعمال بد ندارد.

ايمان و اعمال نيك سبب آمرزيده شدن و از بين رفتن گناهان و سيّئات است مثل‌ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ‌ هود: 114 و مثل‌ فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ‌ فرقان: 70 ولى آمرزيده شدن گناهان در قرآن مجيد حبط گناه ناميده نشده است.

2- شرك و كفر باعث حبط عمل‌اند نحو أُولئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمالَهُمْ‌ احزاب: 19 و مثل‌ وَ لَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌ انعام: 88 و نيز اگر كارى بغرض دنيا انجام داده شود بى‌آنكه رضاى خدا در نظر باشد سبب حبط و بى‌اثر بودن آن است چنانكه مضمون آيه 15 و 16 سوره هود است، ايضا ارتداد سبب حبط است مثل‌ وَ مَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَ هُوَ كافِرٌ فَأُولئِكَ‌ حَبِطَتْ‌ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ بقره: 217.

از آنجمله است فرياد كشيدن بر روى رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و بى‌احترامى در سخن گفتن با آنحضرت‌ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ‌ تَحْبَطَ أَعْمالُكُمْ‌ حجرات: 2 از آنجمله است منافق بودن چنانكه آيه 18 و 19 سوره احزاب‌