آيه در باره سدّ ذو القرنين است كه در «قرن» انشاء
اللَّه خواهد آمد يعنى چون وعده پروردگارم آيد آنرا كوبيده و نرم ميكند وعده
پروردگارم حقّ و حتمى است.
در الميزان ج 13 ص 428 فرموده:
آنچه مىبينم ... دكّاء از دكّ بمعنى ذلّت است در لسان العرب گفته: «جَبَلٌدَكٌ: ذَلِيلٌ» مراد از دكّ سدّ ذلت آنست
كه اعتنائى بآن نشود. زيرا وسائل ارتباط آنرا بى اثر كرده است.
دكّ و دكّاء هر دو بيك معنى است و بقصر و مدّ هر دو خوانده شده است
طبرسى رحمه اللَّه ذيل آيه «فَلَمَّاتَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُدَكًّاوَ خَرَّ مُوسى صَعِقاً»اعراف: 143 كه توضيح آن در «جلو» گذشت گفته است دكّا در اين آيه و در سوره كهف هم با مدّ و هم با قصر
خوانده شده.
دكّا و دكّاء در هر دو آيه اسم و بمعنى كوبيده شده و نرم شده است و
شايد دكاء بر شدّت نرم شدن دلالت داشته باشد چنانكه دكّا در آيه 21 فجر حاكى از
شدّت است.
78 راغب
ميگويد دلوك شمس بمعنى ميل بغروب است. صحاح آنرا زوال گفته است و مراد از زوال ميل
و انحراف خورشيد از وسط آسمان بطرف مغرب است و عبارت اخراى وقت ظهر ميباشد.
قاموس آنرا غروب، زرد شدن، ميل و زوال از كبد سماء گفته است.
طبرسى آنرا ظهر معنى كرده و از ثعلب نقل ميكند كه معنى آن ميل است.
ابن اثير در نهايه گفته اصل دلوك بمعنى ميل است و از دلوك شمس زايل شدن آن از وسط
آسمان قصد ميشود و گاهى غروب آفتاب مراد است.
در روايات اهل بيت عليهم- السلام دُلُوكِ شمس بزوال يعنى ظهر