در باره آيهإِنْ هذا إِلَّاخُلُقُالْأَوَّلِينَشعراء: 137 گفتهاند: نيست اين مگر دروغ و افتراء پيشينيان.
طبرسى فرموده: عدّهاى آنرا بفتح خاء خواندهاند و ديگران بضمّ خاء و
لام. ابو على گفته:خُلُقُ الْأَوَّلِينَيعنى عادت پيشينيان و دروغ آنها طبرسى خودش آنرا كذب معنى كرده يعنى
قوم عاد بهود گفتند:
سخنان تو همان دروغ گذشتگان است. بعضى گفتهاند: مراد آنست كه: اين
كار ما و اين بناء و مصانع، عادت پيشينيان ماست.
وَخَلَقَكُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيراًفرقان: 2 آيه شريفه دليل آن آنست
كه مخلوقات بطور كلّى آفريده خدااند و غير از او خالق بالاستقلال وجود ندارد بر
خلاف قول ثنويّه كه مبدء عالم را دو تا دانسته و شرور و ظلمت را مخلوق اهريمن
ميدانند. نظير اين آيه است آياتلا إِلهَ إِلَّا هُوَخالِقُكُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُانعام: 102قُلِ اللَّهُخالِقُكُلِّ شَيْءٍرعد: 16 همچنين است آيه 62 زمر و
62 غافر. و اين مطلب در بحث لفظ جلاله «اللّه» گذشت.
الَّذِيخَلَقَالْمَوْتَ وَ الْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًاملك: 2 اين آيه روشن ميكند كه مرگ
همچون زندگى مخلوق و آفريده است و عدم صرف نيست.
17 گويا
مراد ازتَخْلُقُونَ
إِفْكاًآن
است كه: بدروغ اينها را معبود ميخوانيد اينها معبود نيستند و لا يضرّ و لا ينفعاند
مثلإِنْ
هِيَ إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ
بِها مِنْ سُلْطانٍنجم: 23 معنى آيه چنين ميشود: غير از خدا بتهائى را مىپرستيد و آنها
را بدروغ معبود ميخوانيد و دروغ ميسازيد.
در اين آيه دروغ سازى خلق الافك خوانده شده است. چنانكه در آيهلَمْيُخْلَقْمِثْلُها فِي الْبِلادِفجر: