و در دو آيه مستتر است اينك آيات را نقل ميكنيم:

وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ‌ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى‌ أَلَّا تَعْدِلُوا ... مائده: 8 وادار نكند شما را كينه قومى بر اينكه عدالت نكنيد. مى‌بينيم كه در اينجا «عَلى‌- أَلَّا تَعْدِلُوا» مفعول دوّم‌ «لا يَجْرِمَنَّكُمْ» است و «على» در آن مذكور ميباشد.

وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ‌ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ أَنْ تَعْتَدُوا ... مائده: 2 كينه مردميكه شما را از مسجد الحرام باز داشته‌اند وادار نكند بر اينكه تجاوز كنيد.

وَ يا قَوْمِ لا يَجْرِمَنَّكُمْ‌ شِقاقِي أَنْ يُصِيبَكُمْ مِثْلُ ما أَصابَ قَوْمَ نُوحٍ ...

هود: 89 اى قوم مخالفت با من وادارتان نكند بر اينكه نظير بلاى قوم نوح بر شما برسد.

در اين دو آيه‌ أَنْ تَعْتَدُوا- ... أَنْ يُصِيبَكُمْ‌ مفعول دوّم‌ «يَجْرِمَنَّكُمْ» است و «على» در هر دو مقدّر ميباشد و احتمال دارد كه در آيه اخير معناى كسب بآن اشراب شده باشد و در اين صورت احتياج بتقدير «على» نيست.

إِنَّ الَّذِينَ‌ أَجْرَمُوا كانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ‌ مطففين: 29 آنانكه اقدام بگناه كردند بمؤمنين از روى ريشخند مى‌خنديدند.

در قرآن كريم مادّه جرم غير از سه آيه فوق، همه از باب افعال بكار رفته است مثل أَجْرَمُوا، اجرامى مجرم و مجرمون فقط در پنج محلّ‌ «لا جَرَمَ‌» آمده كه خواهيم گفت. بنظر ميايد باب افعال در اينجا براى كثرت باشد زيرا كثرت يكى از معناى آنست‌ فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا روم: 47 از كسانيكه پيوسته گناه ميكردند انتقام كشيديم.

«لا جَرَمَ‌ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ» هود: 22 كلمه‌ «لا جَرَمَ» چنانكه گفتيم پنج بار در قرآن مجيد آمده است هود: 22 نحل:

23 و 62 و 109، غافر: 43 در الميزان ذيل آيه فوق از فرّاء نقل شده كه لا جرم در اصل بمعنى لا بدّ و لا محاله است سپس در