باطل، صدق، وجود ثابت و غيره گفته است. در مجمع ذيل آيه 7 از سوره انفال گويد: حقّ آنست كه شى‌ء در موقع خود واقع شود.

سخن مجمع عبارت اخراى قول راغب است پس معناى حقّ مطابقت و وقوع شى‌ء در محل خويش است و آن در تمام مصاديق قابل تطبيق است. مثلا در آيه‌ وَ مِنْهُمْ مَنْ‌ حَقَّتْ‌ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ ... نحل: 36 مراد آنست كه ضلالت در موقع خود واقع شد و گمراهى مطابق وضع آنها گرديد و اگر بگوئيم ضلالت بر آنها حتمى و ثابت شد باز درست است.

إِذَا السَّماءُ انْشَقَّتْ وَ أَذِنَتْ لِرَبِّها وَ حُقَّتْ‌ انشقاق: 2 آنگاه كه آسمان بشكافد و از پروردگار خويش فرمان برد و ثابت و حتمى است كه فرمان خواهد برد يعنى:

«حَقَّتِ‌ السَّمَاءُ لِلطَّاعَةِ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا» همچنين است آيه پنجم همان سوره.

لِيُحِقَ‌ الْحَقَ‌ وَ يُبْطِلَ الْباطِلَ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ‌ انفال: 8، احقاق حق و ابطال باطل، ثابت كردن حق و روشن كردن بطلان باطل است يعنى: تا خدا حق را اثبات و بطلان باطل را آشكار نمايد.

وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِ‌ بقره: 61 اين تعبير در چند محل از قرآن كريم آمده است و مفهوم ظاهرى آنست كه پيامبران را بنا حق ميكشتند و از آن بنظر ميايد كه پيامبران را بحق ميتوان كشت يعنى صورتى هست كه در آن كشتن پيغمبر، حق است.

نا گفته نماند: قيد «بِغَيْرِ الْحَقِّ» مفهوم مخالف ندارد بلكه صفت قتل پيامبران است و مقصود آنست كه قتل پيغمبر فقط ظلم و بنا حق است چنانكه در آيه‌ وَ مَنْ يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ لا بُرْهانَ لَهُ بِهِ‌ معنايش آنست كه ادّعاى شريك بر خدا بى‌برهان است نه اينكه ممكن است كسى در اين ادّعا با برهان باشد و امثال آن بسيار است (از مجمع).

* ثُمَّ رُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلاهُمُ‌ الْحَقِ‌