ثَمَن: (بفتح اول و دوم) قيمت. راغب گويد، آن چيزى است كه فروشنده از خريدار
ميگيرد در مقابل بيع اعمّ از آنكه نقد باشد يا جنس، و هر آنچه در مقابل چيزى بدست
آيد ثمن اوست.
وَ شَرَوْهُبِثَمَنٍبَخْسٍ دَراهِمَ مَعْدُودَةٍ ...يوسف: 20 او را بقيمت ناقص درمهاى
شمرده شده فروختند جز اين آيه در ده محل از قرآن كلمه «ثَمَناً»*آمده و همه در باره عوض كردن آيات خدا و يا پيمان خدا بقيمتى مثل
مقام و پول و استراحت است. مثلوَ لا تَشْتَرُوا بِآياتِيثَمَناًقَلِيلًابقره: 41 و در نه محل از محلهاى
دهگانه «قَلِيلًا»*صفت «ثَمَناً»*آمده است
و در تمام موارد «شرى» و «اشترى» بكار
رفته است.
ثنى:در مجمع البيان ذيل آيه 5 از سوره هود ميگويد: ثنى در اصل بمعنى عطف
است، بعدد دو از آن جهت اثنان گويند كه يكى بر ديگرى عطف است و رويهم حساب ميشوند
و به درود ثنا گويند زيرا كه در مدح صفات نيك بيكديگر عطف ميشوند، استثناء نيز از
آنست زيرا كه مستثنى بر مستثنى منه عطف ميشود و رويهم حساب ميگردند.
1-أَلا إِنَّهُمْيَثْنُونَصُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ ...هود: 5 بدان آنها سينههايشان را
بر ميگردانند تا خود را از قرآن و شنيدن آن مخفى بدارند، گوئى سينههايشان را بهم
مىپيچند و تا ميكنند تا قرآن را نشنوند.
2-إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّها مُصْبِحِينَ وَ لايَسْتَثْنُونَقلم: 18 اين آيه در داستان صاحبان
آن باغ است كه ميخواستند محصول را جمع كنند و چيزى بفقرا ندهند مراد از «لايَسْتَثْنُونَ»چنانكه ارباب تفسير گفتهاند انشاء
اللّه گفتن و كار را منوط باراده خدا كردن است يعنى: قسم