ظاهر آيه آنست كه مراد از «اوّلين» امّتهاى گذشته و مراد از «آخرين» امّت اسلام است و آنچه گفته‌اند:

اولين، اوائل امّت اسلام و «آخرين» اواخر آن است از ظاهر آيه بدست نميايد.

على هذا اين سئوال پيش ميايد كه اين مقرّبون كيستند و چرا از امتهاى گذشته زياد و در اين امت تعداد آنها كم است؟

بنظر ميايد: مراد از سابقون پيامبران و اوصياء و ائمه اطهار و شهيدان و بندگان خاصّ خدا باشند كه طبقه ممتازاند. از «ثلّة» و «قليل» نبايد فكر كرد كه مثلا صد نفر از گذشتگان و بيست نفر از آخرين‌اند و شايد اين ثلّة و قليل از ميلياردها نفر تشكيل گردند منتهى عده آنها از گذشتگان بيشتر از آيندگان است.

در تفسير صافى از كافى از امام صادق عليه السّلام نقل است كه مراد از سابقون، پيامبران و خواص عباد اللّه‌اند. و در تفسير برهان نيز چند حديث در همين مضمون است و چون پيامبران و اوصياء از امّتهاى گذشته زياد بوده‌اند لذا ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ قَلِيلٌ مِنَ الْآخِرِينَ‌ فرموده است.

نا گفته نماند: مدّت امّتهاى گذشته محدود بود و امّت اسلامى تا قيامت ادامه دارد،: بدين حساب امّت اسلامى از اصحاب ميمنه بيشتر از امتهاى ديگر خواهد بود على هذا ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ ثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِينَ‌ در خصوص اصحاب يمين در اسلام نسبت به مقرّبين در امّتهاى گذشته بالعكس ميباشد.

ثمد: ثمود يكى از قبائل عرب ما قبل تاريخ است كه در محلّى بنام وادى القرى ما بين حجاز و شام سكونت داشتند (الميزان ج 10 ص 329- دائرة المعارف وجدى مادّه عرب) كلمه ثمود بتأويل شخص منصرف و بتأويل قبيله غير منصرف است (اقرب الموارد) گويند آن كلمه عجمى و گويند عربى است و علت عدم صرف اسم قبيله‌