گرفته و فرمايد: سيصد سال را اگر يكدفعه شمسى و يكدفعه قمرى بگيريم تفاوت تقريبا 9 سال ميشود و فخر رازى را كه اين سخن را باور ندارد، ردّ كرده و گفته تفاوت از سه ماه كمتر است و در ذكر تعداد، اينگونه نسبتها بلا كلام شايع است.

نا گفته نماند اگر تفاوت سال شمسى و قمرى را در حدود 10 روز بدانيم، 9 سال قمرى در حدود سه هزار و صد و هشتاد و شش روز خواهد بود (3186 9* 354) و اين صد و هشتاد و شش روز كه 9 سال با آن تمام ميشود در تفاوت سيصد سال شمسى و قمرى نيست زيرا تفاوت آندو فقط سه هزار روز است (3000 10* 300) و آن از 9 سال در حدود شش ماه كمتر است و آنوقت‌ «وَ ازْدَادُوا تِسْعاً» درست نخواهد بود وانگهى اين حساب تقريبى است و الّا سال شمسى 365 روز و 6 ساعت و سال قمرى 354 روز و كسرى است و تفاوت آندو در حدود 11 روز است و آنوقت تفاوت سيصد سال تقريبا سه هزار و سيصد روز خواهد بود و آن در حدود چهار ماه از 9 سال زيادتر است.

عقيده ما اين است كه آيه، مدّت توقّف آنها را سيصد و نه سال قمرى كه معمول بود، معيّن ميكند و اين نوع سخن گفتن تفنّن در عبارت است و روايتى كه از امام عليه السّلام نقل شده اوّلا سندى ندارد و ثانيا قضيّه اصحاب كهف بعد از حضرت موسى است و ربطى به يهود ندارد كه در مكالمه با امام عليه السّلام بگويد: ما در كتاب خود سيصد سال مييابيم و ايضا بايد تحقيق كرد كه در آنروز حساب شمسى در عربستان معمول بوده يا نه؟ و آيه ما بعد كه ميگويد قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما لَبِثُوا لَهُ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ ميفهماند كه در مدّت آنها اختلاف وجود داشته است و قرآن بآنحضرت دستور ميدهد بگو: مدّت آنها سيصد و نه سال است و خدا داناتر است و مدّت آنها را چنين بيان ميكند.