قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 4 صفحه : 50

‌
2- صحيحه محمد بن مسلم:
قال: قلت لأبي جعفر (ع) رجل دعوناه الى جملة الاسلام فأقر به، ثم شرب الخمر و زنى و أكل الربا و لم يتبيّن له شى‌ء من الحلال و الحرام أقيم عليه الحدّ اذا جهله؟ قال (ع) لا الّا أن تقوم عليه بيّنة انّه قد كان أقر بتحريمها؛ [1]
مردى است كه او را به صورت كلى دعوت به اسلام نموديم و ايشان بدان ايمان آورد، ولى پس از آن مرتكب شرب خمر و زنا و اكل ربا شده است، در حالى كه از احكام حلال و حرام الهى هيچ اطلاعى نداشته است. آيا با وجود جهل به حكم، مجازات مى‌شود؟ امام فرمود: «خير؛ مگر اينكه بيّنه‌اى اقامه شود كه نامبرده به حرمت اين اعمال اقرار داشته است.
3- صحيحه ابى عبيدة حذّاء:
قال: قال ابو جعفر (ع) لو وجدت رجلا كان من العجم أقرّ بجملة الاسلام و لم يأته شى‌ء من التفسير زنى أو سرق أو شرب خمرا، لم أقم عليه الحدّ اذا جهله، الّا ان تقوم عليه بيّنة انّه قد اقرّ بذلك و عرفه؛ [2]
اگر مردى پيدا كنم كه مسلمان شده ولى هنوز احكام الهى براى او بيان نشده است، با چنين حالى مرتكب زنا يا سرقت و يا شرب خمر شود، در صورتى كه به احكام اين اعمال جاهل باشد، او را مجازات نخواهم كرد؛ مگر اينكه بيّنه‌اى قائم شود كه نامبرده به اين احكام اقرار داشته و از آنها مطّلع بوده است.
4- صحيحه عبد الصمد بن بشير:
عن ابى عبد اللّه (ع) ... أىّ رجل ركب امرا بجهالة فلا شى‌ء عليه ...؛ [3] هر كس در اثر جهل و نادانى مرتكب امرى شود چيزى بر عهده او نيست.
اين روايت مفيد عموم است و كليه شبهات حكميه و موضوعيه و نيز مواردى را كه مرتكب، جاهل قاصر يا مقصر باشد شامل مى‌شود.
بنابراين با توجه به جمله مندرج در اين صحيحه و مدلول عام آن، مى‌توان گفت كه در رفع مجازات از جاهل مرتكب، فرقى بين شبهات موضوعيه و حكميه و همچنين جاهل‌

[1] وسائل الشيعة، ج 18، ص 324.
[2] همان.
[3] همان، ج 9، ص 126. همچنين نك:ج18، باب 27ازابواب حدّ زنا.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 4 صفحه : 50

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست