قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 4 صفحه : 284

‌
محقق حلّى در هر دو متن فوق با تعبير «قيل» و عدم ذكر قائل يا قائلين آن، علاوه بر آنكه مخالفت خود را مطرح مى‌سازد، قول مقابل را ناچيز، نادر و شاذ معرفى مى‌نمايد.
صاحب جواهر، فقيه بزرگ شيعه در قرن سيزدهم، پس از رد نادر و شاذ بودن نظريه جواز اقامه، آن را به قول مشهور فقيهان اماميه منتسب مى‌سازد و دلايل محكمى به نفع آنان مطرح مى‌كند و آنگاه كه خويشتن را در اثبات نظريه مطلوب، پيروز و موفق مى‌بيند، رو به مخالفين كرده، چنين مى‌گويد:
فمن القريب وسوسة بعض الناس فى ذلك، بل كانّه ما ذاق من طعم الفقه شيئا، و لا فهم من لحن قولهم و رموزهم امرا ... و بالجمله فالمسألة من الواضحات الّتى لا يحتاج الى ادلّة؛ [با توجه به آن چه گذشت] شگفتا كه بعضى در اين امر وسواس به خرج مى‌دهند؛ بلكه گويى [اين گونه افراد] نه چيزى از طعم فقاهت چشيده‌اند و نه از لحن گفتار ائمه و رموز كلمات آنان چيزى فهميده‌اند ...
خلاصه آنكه مسأله از واضحات [مسلّمات] است و نيازى به اقامه دلايل ندارد.
ولى جالب است بدانيد كه على رغم ابّهت و عظمت فقهى صاحب جواهر، موضوع خاتمه نيافته و به مقتضاى تحرّك و پويايى كه گوهر امتيازبخش فقه اماميه است، پس از ايشان توسط فقيهان ارباب نظر تعقيب شده است؛ نه از تلخ گويى صاحب جواهر هراسى نموده‌اند و نه به واضح و مسلّم‌نگرى ايشان بسنده كرده‌اند؛ بلكه با كمال دقت نظر به پژوهش و ژرف‌نگرى پرداخته‌اند، دلايل ذكر شده توسط ايشان را بازبينى نموده و هر يك از مخالف و موافق نتيجه اجتهاد خود را آزادانه اعلام داشته‌اند. برخى موافق و همراه ايشان شده و برخى به صراحت، دلايل ايشان را مخدوش و مردود شناخته، نظر بر منع جواز اجراى حدود در زمان غيبت معصوم (ع) داده و تعطيل را مرجّح دانسته‌اند.
1. موافقين اجرا و دلايل آنان
صاحب جواهر در رأس موافقين قرار دارد و معتقد است كه مشهور اماميه بر آنند كه اشخاص واجد شرايط عدالت و اجتهاد سطح بالا، يعنى در حد داشتن توان استنباط فروع از منابع اوليه، مى‌توانند در زمان غيبت بر افراد مرتكب جرايم حدّى، حدود شرعيه را اجرا سازند. [1]

[1] نجفى، جواهر الكلام، ج 21، ص 396.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 4 صفحه : 284

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست