قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 39

‌
كرده است: على (ع) گفته است هر كس براى زوجه‌اش شرطى كند بايد به آن وفا كند؛ زيرا «المسلمون عند شروطهم الّا شرطا حرّم حلالا او احلّ حراما». [1]
4. روايت دعائم الاسلام از پيامبر (ص) [2] و همچنين امام صادق (ع)؛ [3]
5. روايت منصور بن برزج از موسى بن جعفر (ع)؛ [4]؛
6. روايت على بن رئاب از موسى بن جعفر (ع) كه در آن امام (ع) به عبارت «المسلمون عند شروطهم» اشاره كرده است. [5]
علاوه بر روايات فوق كه به وسيله اماميه نقل شده، اين مضمون در منابع اهل سنت نيز آمده است. [6]
تحليل نحوى حديث
عبارت «المؤمنون (المسلمون) عند شروطهم» كه در روايات فوق به طرق مختلف آمده است، يك جمله خبرى است و استنتاج مفهوم مورد نظر از آن، مستلزم اندكى تحليل و تبيين نحوى است. «الف و لام» در واژۀ المؤمنون دلالت بر جنس مى‌كند نه عهد؛ زيرا مى‌توان آن را برداشت و به جاى آن واژه كل قرار داد. پس اين واژه افاده عموم و استغراق مى‌كند. كلمه «عند» ظرف است و نمى‌تواند براى مبتدا به تنهايى خبر قرار گيرد، بلكه بايد متعلقى براى آن پيدا كرد كه كلمه «ثابتون» است. همچنين واژه «شروطهم» با توجه به اينكه جمع مضاف است، افاده عموم مى‌كند و بنابراين، معناى جمله چنين است: «جميع المؤمنون ثابتون عند جميع شروطهم». [7]
مفاد حديث
جمله «المؤمنون (المسلمون) عند شروطهم» اگر چه يك جمله خبرى است، ولى در‌

[1] همانجا.
[2] نورى، ميرزا حسن؛ مستدرك الوسائل؛ ج 13، ص 300.
[3] همانجا.
[4] وسائل الشيعة؛ ج 15، ص 30.
[5] همان؛ ج 15، ص 49.
[6] سرخسى، محمد بن احمد بن ابى سهل؛ شرح سير الكبير؛ ج 1،ص 185.
[7] موسوى بجنوردى، محمد حسن؛ القواعد الفقهية؛ ج 3،ص 220.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 39

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست