قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 209

‌
جمله روايت فضيل بن يسار و عبيد بن زراره است كه ضمن آن، راوى از امام (ع) سؤال مى‌كند چه مقدار شير خوردن موجب روييدن گوشت و استخوان مى‌شود و حضرت (ع) در پاسخ مى‌فرمايند: «ده دفعه شير خوردن از پستان يك زن موجب حرمت مى‌شود». [1]
شهيد اول در كتاب لمعه اين نظريه را تقويت كرده است و شهيد ثانى نيز در شرح آن مى‌گويد: «اين قول معظم اصحاب است»؛ ولى خودش اين نظريه را رد كرده و روايات مستند اين نظريه را نيز ضعيف و مردود دانسته است.
مطابق نظريه سوم كه بين فقهاى متأخر مقبوليت و شهرت بيشترى دارد، دفعات شير خوردن بايد 15 بار باشد. مستند اين نظريه، صحيحۀ على بن رئاب و موثقۀ زياد بن سوقه و عبيد بن زراره است كه به صراحت بر اين امر دلالت دارد كه پانزده مرتبه شير خوردن متوالى، موجب حرمت مى‌شود.
درباره معيار دفعات شير خوردن، بيان چند مورد ضرورى است:
الف) ميزان شير (رضعات) بايد كامل باشد. منظور از شير كامل اين است كه طفل از خوردن شير مادر سير شود و پستان او را رها كند. پس چنانچه قبل از اين امر، از شير خوردن طفل جلوگيرى شود، حرمت ايجاد نمى‌شود؛ حتى اگر جمع دفعه‌هاى ناقص شير خوردن، به 15 بار برسد. همچنين جمع كردن چند بار شير خوردن ناقص و احتساب آن به عنوان يك يا چند دفعۀ كامل شير خوردن نيز درست نيست. البته اگر در حين شير خوردن، طفل پستان مادر را به فرض براى نفس كشيدن رها كند، اشكالى ندارد؛ زيرا منظور اين است كه اين امر توسط ديگرى، اعم از مادر رضاعى و يا ديگران، صورت نگيرد.
ب) دفعه‌هاى شير خوردن بايد پيوسته و متوالى باشد و نبايد بين آنها غذاى ديگر و يا شير زن ديگرى به طفل داده شود. در مورد شرط توالى، اختلافى بين فقها نيست.
شهيد ثانى در مسالك الافهام مى‌گويد: «در اعتبار اين نكته اتفاق عقيده وجود دارد و دليل آن موثقۀ زياد بن سوقه است». [2]

[1] براى مطالعه بيشتر دربارۀ اين روايات رجوع كنيد به: وسائل الشيعة؛ كتاب النكاح، باب 2 از ابواب رضاع.
[2] مسالك الافهام؛ ج 1، ص 276.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 209

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست