قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 204

‌
در كتاب و سنت ذكر شده است و ساير عنوانهايى مانند مادر برادر ابوينى يا خواهر برادر ابوينى، از نظر نسب حرام نيستند؛ زيرا در اين موارد ميان عنوانها و خود شخص نسبى برقرار نيست. براى مثال، مادر و يا خواهر برادر ابوينى فرد، از اين نظر كه مادر و يا خواهر برادر او هستند، رابطه نسبى با يكديگر ندارند، بلكه رابطه نسبى- از حيث مادر بودن و خواهر بودن- مختص به خود اوست. آنچه اين مدعا را ثابت مى‌كند، ادله محرمات است كه از آنها علت تحريم استنباط مى‌شود. براى نمونه، از «حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهٰاتُكُمْ» چنين استنباط مى‌شود كه علت تحريم، مادر بودن مادر براى شخص است و مادر بودن او براى برادر شخص و يا فرزند بودنش براى جد و جدۀ شخص، دليل تحريم محسوب نمى‌شود. بنابراين، فقط آن نسبى موجد تحريم است كه مبدأ يكى از صفاتى قرار گيرد كه در كتاب و سنت جزء عنوانهاى موجب تحريم فرض شده‌اند. پس مادر برادر رضاعى و نيز خواهر برادر رضاعى شخص نيز بر او محرم نيستند؛ زيرا همان طور كه گفتيم در نسب نيز مادر برادر و يا خواهر برادر از عناوين موجب تحريم محسوب نشده است.
به عقيدۀ شيخ انصارى مقصود از نسب در حديث نبوى فقط آن نسبى كه بين محرم و محرم عليه حاصل مى‌شود نيست تا بتوان گفت كه مفاد حديث فقط در مورد تحريم نظاير عنوانهاى هفتگانۀ نسبى، در رضاع است، بلكه مراد از نسب، اعم است و هم نسبى را كه بين محرم و محرم عليه وجود دارد، شامل مى‌شود و هم نسبى را كه بين محرم و زوجه محرم عليه هست، در بر مى‌گيرد. براى مثال، همان طور كه نكاح با مادر حرام است، نكاح با مادر زن نيز حرام است؛ زيرا مادر زن، مادر زوجه محسوب مى‌شود و داخل در نسب است. همچنين فردى كه شخص با او زنا كرده است و يا آنكه مورد وطى به شبهه واقع شده است و نيز پسرى كه با او وطى شده است نيز ملحق به زوجه است.
بنابراين، مادر اين افراد نيز داخل در نسب مى‌شود و چنانچه نظير يكى از اين موارد به واسطه رضاع حاصل شده باشد، بنابر حديث نبوى، حكم حرمت شامل آنها نيز مى‌شود.
براى مثال، همچنان كه مادر زوجه بر شخص حرام است، مادر رضاعى او نيز بر او حرام خواهد بود.

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 2 صفحه : 204

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست