حمل كند؛ بلكه بايد از امورى باشد كه لغت و زبان عربى تحمّل آن را داشته باشد و عقل نيز آن را بپذيرد؛ مثلاً در ذيل حديث اوّل «باب حدوث الأسماء» در شرح اصول كافى، علامه شعرانى، پس از نقل سخن ملاصدرا و علامه مجلسى چنين مى فرمايد:
«يجب أن يكون تفسير الأحاديث كتفسير القرآن على وجه يجوز في اللغة العربية و ينطبق على العقل والواقع؛ ويكون معنى صحيحاً قابلاً للتطبيق على عبارة الحديث، لا إبداء كلّ معنى يريد المفسّر». [1]
و نيز در همين زمينه مى نويسد:
«فما يتكلّف بعض الناس من حمل ألفاظ القرآن وبعض الأحاديث على ما لا يسوغ في اللغة العربية غير جائز، بل خروج عن طريقة الشرع و لا يرضى به الأئمّة عليهم السلام». [2]
ايشان خود با توجّه به اين نكته، در بسيارى موارد به تأويل و تفسير پاره اى احاديث اقدام نمودند و روايات را به گونه اى كه با عقل و نقل توافق داشته باشد، توجيه كردند. [3]

۲. نقد روايى احاديث

دومين اصلِ اساسى در متد حديث شناسى علامه شعرانى، نقد روايى احاديث و يا به تعبير خود ايشان «عرضه حديث به سنّت متواتر و قطعى» است. آن مرحوم در اين زمينه مى فرمايد:

[1] شرح اصول كافى، ج ۳، ص ۳۶۹ و ج ۴، ص ۱۴۹.

[2] همان، ج ۴، ص ۵۷ و ج ۳، ص ۳۸۱.

[3] براى نمونه، ر.ك: تفسير ابوالفتوح رازى، ج ۷، ص ۲۷، ۴۵۸، ۴۹۱؛ ج ۱۲، ص ۴۴؛ شرح اصول كافى، ج ۴، ص ۲۸۰؛ ج ۱۲، ص ۳۶۳؛ ج ۳، ص ۳۸۱؛ ج ۴، ص ۵۸؛ شرح وافى، ج ۱، ص ۴۲ ـ ۴۳.