سعى در پذيرش آن نمود؛ چنانچه به اين حقيقت در ادامه سخن ملامحسن فيض در ذيل حديثى كه مى گويد: «فلا حاجة إلى تأويلات التهذيبين»، بدين نحو تصريح مى كند:
«أقول: بل لا حاجة إلى التأويل أصلاً؛ فإنّ مضمون الخبر إذا كان غير معمول به، مخالفاً لسائر الأخبار المتواترة والقرآن الكريم. فلا فائدة في التكلّف لإبداء وجه يصحّ حمله عليه، بعد أن نعلم أنه لو لم يكن وجه صحيح للتأويل وجب الردُّ». [1]
البته اين سخن هرگز بدان معنا نيست كه نبايد در جمع و سازش ميان مضمون حديث با قرآن، به تأويل و تفسير روى نياورد و با مشاهده اندك تعارض ابتدايى و ظاهرى، حكم به بطلان روايت و سقوط آن از حجيّت نمود؛ بلكه بر عكس، به اعتقاد علامه اگر با حديثى مواجه شديم كه در ظاهر با قرآن موافق نبود، در صورتى كه بتوان با توجيه و تفسير معقولى، مضمون حديث را با قرآن سازش داد، اوّلى چنين است؛ زيرا در همه موارد اصل قرآن است «والقرآن اوّلى بالقبول ويرجع ما يخالفه ظاهراً إليه» [2] ؛ امّا اگر به هيچ وجه نتوان با هيچ گونه توجيهى ميان معناى روايت و قرآن تفاوق ايجاد كرد، در اين صورت نبايد در تكذيب روايت و مردود شمردنش كمترين ترديدى روا داشت؛ زيرا اصل در همه موارد قرآن است و بس؛ چنانچه در شرح احاديث طينت، در اين باره با صراحت مى نويسد:
«فإن أمكن تأويل ما يخالف ذلك من الأحاديث بحيث يوافق الآية الكريمة و الضروري من مذهب الإماميّة فهو، وإلاّ فهي مردودة». [3]
بايد به اين نكته مهم در توجيه روايات توجّه داشت كه مراد از چنين توجيه و تأويلى هرگز بدان معنا نيست كه مفسر هر چه را خود مى پسندد بر آيت يا روايت

[1] همان، ج ۱۳، ص ۱۲.

[2] شرح اصول كافى، ج ۸ ، ص ۳۶.

[3] همان، ج ۳، ص ۷.