للحكم: «هذا خط عليٍ و إملاء رسول اللّه و هو اول كتاب جمع فيه العلم على عهد رسول اللّه ».
حديثهاى فراوانى در دست است كه از همان آغاز، پيشوايان شيعه آنان را به كتابت و علم تشويق كرده اند:
عبيد بن زرارة، قال قال ابو عبداللّه عليه السلام: «احتفظوا بكتبكم فانكم سوف تحتاجون اليها».
طبيعى است در كارهاى فرهنگى مسلمانان، تفسير قرآن، جايگاه ويژه اى براى خود خواهد داشت. شهيد ثانى در كتاب منية المريد فى آداب المفيد والمستفيد، با شمارش علوم نقلى و عقلى و لغتى و بلاغى، آنها را مقدمه اى براى رسيدن به علم تفسير مى داند و مفسر را به غور و غوص در قرآن و يافتن جواهرات تازه تشويق مى كند.
در اين راستا، از تفسيرهاى مهمى كه به دست شيعه تأليف شده است، مى توان از تفسير تبيان (التبيان فى تفسير القرآن) تأليف شيخ الطائفه ابن جعفر محمد بن حسن على الطوسى (۴۶۰ ـ ۳۸۵ق) نام برد.
امكان دارد ابوالفتوح رازى، از تفسير شيخ طوسى استفاده كرده باشد. اما از آنجا كه التبيان به عربى نوشته شده است، كار ابوالفتوح در نوع خود تازه و منحصر به فرد است، تفسيرى از شيعه به زبان فارسى.
اما در اين باره ترجمه تفسير طبرى كه در حدود سال ۳۵۲ق در زمان منصور بن نوح سامانى فراهم شده بود، راه را براى نگارش متون تفسيرى و فقهى فارسى باز كرده بود، و به دنبال آن، تفسير سورآبادى از ابوبكر عتيق محمد سورآبادى و تفسير شاهپور از عماد الدين ابوالمظفر طاهر بن محمد اسفراينى به نام تفسير طاهرى و تاج التراجم تفسير القرآن الاعاجم، و تفسير ابو نصر احمد بن حسن سليمانى الزاهدى معروف به تفسير زاهدى، منتشر شده بود.