به عمد به گزينش و پيرايش بى انصافانه و خردمحورانه و خودخواهانه ماجراها نمى پردازد، اسطوره به خود حق مى دهد در كنار وقايع بنشيند و رنگ آن روزهاى مه آلود را با خود تا به امروز بكشاند.
در همين راستا، دكتر على بلوكباشى مى گويد:
«مردم جامعه هاى ابتدايى اسطوره را متضمن اصول ايمانى و عقيدتى نياكان خود، و گزارش واقعى از رخدادهايى مى پندارند كه در گذشته هاى دور اتفاق افتاده است. اسطوره با برخوردارى از چنين ماهيت معنوى و مقدس با زندگى مردم ابتدايى آميخته و پاره اى از ارزشهاى دينى و اخلاقى، انتظامات اجتماعى، اعتقادات آيينى و جادويى آنها شده است.
از اين رو، در اين جامعه ها اصولاً اسطوره ها را به قصد آموزش افراد جامعه، و ساختن اعتقاد و باور آنها با واقعه هاى گذشته نقل مى كنند و آنها را همچون وسيله اى نيرومند در پاسخ به جهل و شك و بى اعتقادى اعضاى جامعه به كار مى برند».
به اين ترتيب مى بينيم كه طبرى با گردآورى افسانه هاى اقوام گوناگون ـ هر چند اين كار با اختلاط سره و ناسره انجام گرفته است ـ سعى در فراهم آوردن وقايع واقعى سرزمينهاى اسلامى آن عصر پرداخته است و با استفاده از صورت اسلامى شده همه آنها در دفاع از ارزشهاى عقيدتى و فكرى و مذهبى، و حتى تفسير قرآن و روشن كردن معناى آيات، تلاش كرده است.
در پايان، توجه به اين مطلب خالى از لطف نخواهد بود كه ترجمه تفسير طبرى كه به دستور منصور بن نوح سامانى، به وسيله دانش مردان آن سوى رود از عربى به فارسى برگردانده شده است، بعد از مقدمه شاهنامه ابومنصورى يكى از متنهاى روان و ادبى فارسى به شمار مى آيد.
جمله هاى اين متن تفسيرى، كوتاه، مستقل و پيوسته اند. در هر جمله بار معانى