responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي نویسنده : زمانی نژاد، علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 37

يا در قرن پنجم به تقليد قديم معمول بوده است؛ مانند «كردمانى» و «ديدمانى» و «مُردمانى» و غيره كه در بلعمى و كتب متصوفه و اسكندرنامه ديديم، و نيز مانند اسكندرنامه پيشاوند «ها» بر سر افعال مى آورد؛ چون: «هاگيرم»، و «هاگرفت» و غيره و اين يادگار لهجه محلى رازى است كه در پهلوى شمالى و ولايات اطراف رى و شهميرزاد و سنگسر معمول بوده و مى باشد. ديگر استعمال فعلهاى مكرر، و عدم حذف افعال به قرينه جز به ندرت، و ساير مختصات قديم كه از تجديد ذكر آنها خوددارى مى شود.
اين كتاب به طبع رسيده است و در ضمن شرح آن كتاب و حالات مؤلف به قلم آقاى ميرزا محمد قزوينى، مى توان به جزئيات سبك آن كتاب پى برد (رجوع شود به جلد پنجم آخر كتاب).
تنها شيوه اى كه ويژه آن كتاب است، مفرد آوردن جمع مخاطب است كه در ساير كتب اين دوره، گاه به گاه با آن رو به رو مى شويم؛ ولى در اين كتاب صفحه اى از آن خالى نيست؛ مثال:
«برفتند و دقيانوس را خبر دادند از احوال ايشان. او كس فرستاد و ايشان را حاضر كرد و بر آن هيئت بودند با جامه عَبّاد روى در خاك ماليده، و چشمها پر آب شده. ايشان را تهديد كرد و گفت: چرا به خدمت من نيامدى و براى اصنام قربان نكردى. اكنون مخيرى خواهى بدين من در آيى، و خواهى اختيار كشتن كنيد». (ص ۴۰۲) [1]


[1] در حدود خراسان و رى ذالهاى معجمه قديم پارسى را از قديم دال مهمله يا تاى مثناة و يا ياء تحتانى تلفظ مى نموده اند؛ مانند «باذ» و «ماذر» و «براذر» و «خذاى» كه باد و مادر و برادر و خداى گويند، و «كنيذ» و «رويذ» كه كنيت و رويت مى گفته اند، و «ترغبذ» كه ترغبى گفته و «ازغذ» كه زغى گفتند، و ماذان = مايان، و دارابذ = دراوى، و فارمذ = فارمى، و پذام = پيام، و پذمانك = پيمانه، و دذو = دى، و رذ = رى، و پاذوپد = پاى و پى و هزاران نظاير آن. و بعيد نيست كه «كنيذ» و «رويذ» ساير جموع مخاطب را نيز در لهجه عمومى «كنى» و «روى» از اين لحاظ گفته باشند؛ يعنى كه ذال آخر آن كلمات را به ياء بدل كرده باشند ولكن آن ياء در گفتن و نوشتن بالطبع ساقط شده باشد، ورنه وجه حال ديگرى در حذف دال علامت جمع به نظر نمى رسد.

نام کتاب : شناخت نامه شيخ ابوالفتوح رازي نویسنده : زمانی نژاد، علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 37
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست