تفسير كبير معروف به رَوح الجنان و رُوح الجنان از مهم ترين تأليفات وى است كه آن را به سبب نياز مردم فارسى زبان ايران، به زبان فارسى نوشته است. اين كتاب به نثرى بليغ و سبكى ادبى و روان تأليف شده است. خود او در مورد علّت تأليف اين تفسير مى گويد كه عده اى از بزرگان اهل علم در شهرش از وى خواستند تفسيرى نزديك به فهم آنان تأليف نمايد كه به آسانى در دسترس مردم باشد و جامع و شامل و سهل و روان و در خور فهم عامه مردم باشد؛ بنابراين به خواسته آنان پاسخ گفته و تفسيرى ميانه، نه آن چنان موجز كه مخلّ معنا باشد و نه آن چنان مفصّل كه سبب ملال گردد، تأليف نمود. او مقدمه اى بر تفسير خود نگاشت و در آن از انواع معانى قرآن، انواع آيه و اسماء آنها، معناى سوره و آيه، ثواب تلاوت، تشويق فهم معانى غريب قرآن و معناى تفسير و تأويل سخن گفت.
اين كتاب تفسيرى است نيكو و متين كه نويسنده، در آن، در مورد معضلات و مشكلات آيات به تفصيل سخن گفته و در ضمن رعايت اختصار، درباره هر يك شرح و بسط كافى داده و جوانب مختلف آيه را از قبيل ادب، كلام، فقه و غيره بررسى كرده است؛ كه نشان دهنده علم و آگاهى گسترده اوست و حقيقتاً حق مطلب را در نهايت ايجاز ادا كرده است.
اين تفسير موقعيّت والايى در ميان كتب تفسير دارد و بسيارى از تفاسير ديگر، مبانى و اساس مستحكم اين تفسير را مبناى كار خود قرار داده اند و مسائل و مباحث خود را مبتنى بر مباحث حكمت آميز آن ساخته اند؛ مثلاً شيخ المفسرين امام فخر رازى، تفسير كبير خود را بر اساس تفسير شيخ بزرگوار، ابوالفتوح رازى بنا نموده است؛ چون خداوند باب مباحث بسيار ارزشمندى را بر وى گشوده است. علامه قاضى نوراللّه شوشترى مى گويد:
«اين تفسير از بهترين تفاسير و ناشى از قريحه و استعداد سرشار اين شيخ بزرگوار است و در روانى الفاظ و سلاست عبارات و ظرافت اسلوب و دقت در گزينش