(۲۲)

رَوح الجنان و رُوح الجنان [1]

محمدهادى معرفت

اثر جمال الدين ابوالفتوح حسين بن على بن محمد بن احمد خزاعى رازى (م ۵۵۲)، از نوادگان نافع بن بديل بن ورقاء خزاعى است. نافع و پدرش بديل از اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله بودند. نافع در زمان پيامبر به شهادت رسيد و بديل هم در حيات پيامبر از دنيا رفت و برادرش عبداللّه بن بديل هم در ركاب حضرت على عليه السلام در صفين به شهادت رسيد. خانواده وى به سرزمين ايران مهاجرت كردند و در نيشابور ساكن شدند. جدّ وى ابوبكر احمد بن حسين بن احمد خزاعى به رى رفت و در آنجا شهرت يافت. او (ابوبكر احمد بن حسين خزاعى) از شاگردان سيد مرتضى و سيد ابن زهره و شيخ ابو جعفر طوسى به شمار مى رفته است.
ابوالفتوح رازى، دانشمندى بصير و آگاه به احوال راويان و محدثان بود و در سراسر جهان اسلام شهرت داشت و پيشاهنگان علم و طالبان حديث به محضر وى مى شتافتند و از وى بهره مى بردند. ابن شهرآشوب، شيخ منتجب الدين و چند تن ديگر از علماى بزرگ از مهم ترين شاگردان او بودند.
وى از محضر علماى مشهورى مانند شيخ ابوالوفاء عبدالجبار مقرى شاگرد شيخ طوسى، شيخ ابو على ابن الشيخ، قاضى عماد الدين استرآبادى قاضى رى، جار اللّه زمخشرى و ديگران استفاده نمود.

[1] فسير و مفسران، مؤسسه فرهنگى التمهيد، قم، ۱۳۸۰ش، ج ۲، ص ۲۶۲ ـ ۲۷۲. و نيز ر.ك: ج ۱، ص ۱۴۶ ـ ۱۴۷.