(۱۶)

دقّت ابوالفتوح رازى در معانى واژه ها و مقايسه

آنها با تبيان شيخ طوسى و مجمع البيان طبرسى [1]

محمد حسن خزاعى

امام المفسّرين شيخ ابوالفتوح رازى مؤلف اثر نفيس و مفيد تفسير روض الجنان از بزرگان علماى شيعه اماميّه است و اثر پرارزش او در نيمه اول قرن ششم هجرى تأليف شده است. اين اثر متعلّق به نه قرن قبل، با اين همه مزايا بايد معجزه تأليف در تفسير ناميد؛ زيرا كتابى است كه از جهات مختلف و ابعاد گوناگون مفيد است و به تعبير بعضى از بزرگان مصداق «فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ» . [2]
گرچه شرح حال جامعى از اين مرد بزرگ، كه از اكابر علماى اماميّه است، در دست نيست، ولى از اين اثر گرانبها تا حدّى مى توان به مقام شامخ علمى او پى برد. ورود و خروج او در هر مسئله از مسائل علمى و يا فقهى و عقيدتى استادانه و محققانه است. از مهارتش در مسائل مختلف مى توان دانست كه وى مردى اصولى و فقيه و محقّق و متكلّم و اديب و لغوى و خلاصه «من يعتمد عليه في شتّى العلوم» بوده است. اگر كسانى بخواهند در اطراف اين تفسير و معرفى آن به محافل علمى مطالبى بنويسند، از جهات متعدد سزاوار فحص و بحث است.

[1] جله مشكوة، ش ۴۸، سال ۱۳۷۴ش، ص ۲۰۵ ـ ۲۱۶.

[2] مأخوذ است از آيه ۷۱ سوره زخرف (۴۳) در وصف بهشت، با اين معنا كه: در بهشت است آنچه نفوس بدان ميل دارد، و چشم از آن لذّت مى يابند.