گذشتگان خويش و بخصوص بزرگ ترين گنجينه لغوى قرآنى، يعنى ترجمه رسمى معروف به ترجمه تفسير طبرى را ناديده رها كنند و خود از نو به معادل يابى دست زنند. ترجمه رسمى از گواراترين سرچشمه هاى زبان فارسى سيراب شده و به تأييد بزرگ ترين دانشمندان و فقيهان خراسان مؤيد گرديده است و لاجرم براى هر مترجم دلگرمى و پشتوانه اى بى مانند است.
آنچه در كار ابوالفتوح مى توان ملاحظه كرد، آن است كه وى به راستى زحمت ترجمه مجدد قرآن را به خود نداده، بلكه در درجه نخست به همان ترجمه رسمى اعتماد كرده است. و اين امرى ظاهراً رايج بوده و معقول نيز همين شيوه است. اما در عمل، برخى دشواريها پيش مى آيد كه مترجم ناچار است به گونه اى از پس آنها برآيد. اين دشواريها عموماً در دو محدوده قرار مى گيرند: نخست آنكه ممكن است مترجمان گذشته در برخى جايها دچار لغزش شده باشند. در اين صورت بديهى است كه مترجمان بعدى ناچارند خود ترجمه را اصلاح كنند. ديگر آنكه مترجم نخست ناچار قرآن كريم را از ديدگاه مذهب خود مى فهميده و تفسير و سپس ترجمه مى كرده؛ دانشمندان قرنهاى بعد، كه بر آن كار اعتماد داشتند، البته در مقابل ترجمه هايى كه با مذهب ايشان همساز نبود، بى تفاوت نمى ماندند و كلمات و حتى گاه عباراتى را كه خود مى پسنديدند، به جاى معادلهاى كهن مى گذاشتند. ما نمونه اين كار را پيش از اين هم ديده ايم (مثلاً قرآن شماره ۴). عامل ديگرى هم كه در تغيير جزئى برخى معادلها مؤثر مى افتاد، همانا قرائات مختلف قرآن كريم بود: اى بسا فعل كه برخى معلوم و برخى مجهول خوانده اند، و اى بسا كلمه مفرد كه به قرائت برخى، جمع است.
با اين همه نبايد پنداشت كه اختلاف مذهب يا اختلاف در تفسير و خاصه شأن نزول آيات پيوسته موجب اختلاف در ترجمه نيز مى شده است. مترجمان در بسيار جايها مى توانستند كلمه را همچنان گنگ و نامعين ترجمه كنند و سپس در تفسير،