مى آورد. از قطعه دوم، بوى پارسايى و صفاى عارفان برمى خيزد:
۱. «سپاس خداى را كه بردارنده اين ايوان است و گسترنده اين شادروان است، آراينده آن به آفتاب و ماه و ستارگان است، و دارنده اين پيغامبران و امامان است. درود بر رسول او كه سيد پيغمبران و ختم مرسلان است...» (ياحقى، ج ۱، ص ۱).
۲. «سالى از سالها به حج خانه خدا مى شدم. در راه مرا قطع افتاد. از قافله بازماندم. بر توكّل، شتر مى راندم. كودكى را ديدم مُراهِق از كناره بيابان برآمد، تنها جامه اى مختصر پوشيده، نه زادى، نه راحله اى، نه انيسى؛ تا برِ من رسيد. گفتم: اى جوان! با خويشتن زنهار خورده اى اگر چنين آمده اى در باديه و يا چون من منقطع شده اى؟ گفت: منقطع نشده ام؛ خود چنين آمده ام. گفتم: زاد و راحله و طعام و شرابت كجاست؟ اشارت سوى آسمان كرد. خواستم تا او را امتحان كنم، گفتم: مرا بارى تشنه است اگر شربه اى آب سرد بودى. او دست در هوا دراز كرد و قدحى آب بگرفت از هوا... برف در او افكنده، و بجنبانيد و پيش من داشت. من عجب بماندم. گفتم: يا هذا! اين پايه از كجا يافتى؟ گفت: اذكره فى الخلوات، يذكرنى فى الفلوات» (ياحقى، ج ۲، ص ۲۳۳ ـ ۲۳۲).

ترجمه

ابوالفتوح نيز مانند ديگر مترجمان، در فضاهاى گوناگون و در مقابل متنهاى گوناگون، واكنشهاى متفاوتى از خود نشان داده است. از اين رو، ما به سه نوع ترجمه در آثار او مى پردازيم: ۱. ترجمه احاديث و روايات؛ ۲. ترجمه برخى از آيات الهى در درون تفسير؛ ۳. ترجمه رسمى و مستقل او از قرآن كريم.

۱. ترجمه احاديث و روايات

شيخ در ترجمه متون عربى غير قرآنى، بى ترديد يكى از زبردست ترين مترجمان كهن است. البته مى دانيم كه تفسير او خود سراپا ترجمه است و آن مايه هايى كه زاده انديشه و احساس شيخ است، به قياس متنهاى ترجمه اى، بسيار اندك مى نمايد. اما