(۱)

اشعار فارسى و تعبيرات و اصطلاحات و لغات نادره

تفسير ابوالفتوح رازى [1]

علامه قزوينى

الف) اشعار فارسى كه مؤلف در تضاعيف تفسير حاضر [روض الجنان ]بدانها تمثل جسته است

مؤلف تفسير حاضر، به رسم عموم تفاسير مشهوره دنيا و به تبع آنها، براى بيان وجوه مختلفه استعمالات كلام عرب راجع به مفردات و تركيبات قرآن و تعليل صور محتمله اعراب آن و تفسير غريب آن و ايضاح مشكل آن و نحو ذلك از مقاصد و اغراض، دائماً به شواهد عديده كثيره از اشعار عرب استشهاد جسته است؛ به نحوى كه تقريباً صفحه اى از صفحات اين كتاب از اين گونه اشعار خالى نيست، و اين اشعار عربى چون اوّلاً فوق العاده بسيار و بلكه لاتعد و لا تحصى است و ثانياً آنكه استشهاد بدانها ابتداء و مستقيماً از خود مؤلف نيست، بلكه اغلب آنها بلاواسطه يا مع الواسطه مأخوذ است، بدون شك از مؤلفات قدماى مفسرين يعنى مفسرين قرآن از لحاظ جنبه لفظى و ادبى آن از نحات و لغويين و علماى عربيت از قبيل ابوعبيده و ابو عبيد و كسايى و فرّاء و اخفش و مبرد و مؤرج سدوسى و مفضل بن سلمه و ابن كيسان و زجاج و رمانى و ثعلب و ابن قتيبه و امثالهم كه نتيجه زحمات ايشان و كتب متنوعه متكثره ايشان در اين مواضيع به عناوين مختلفه

[1] قالات قزوينى، انتشارات اساطير، تهران، ۱۳۶۲ش، ج ۱، ص ۶۳ ـ ۸۸ .