(۹)

«دستور باش»

تفسير ساختى ويژه در روض الجنان و روح الجَنان [1]

سيد جليل ساغروانيان

تفسير گرانقدر رَوض الجنان و رَوح الجَنان فى تفسير القرآن [2] در بين متون نثر فارسى سده هاى پنجم و ششم، يكى از منابع پُربار و غنى زبان فارسى استكه از ويژگيهايى خاص برخوردار است؛ از جمله آنكه اين تفسير داراى لغات و تركيباتى است كه در متون ديگر آن دوره ديده نمى شود و اگر هم ديده شود، ميزان كاربرد آنها به اندازه اين تفسير نيست [3] و همين امر سبب شده است كه نثر آن يكى از متون برگزيده و ممتاز زبان فارسى قلمداد شود.
از اين تفسير تا كنون سه چاپ متفاوت شده است كه به علت استفاده مصحّحان از نسخه هاى متأخّر و عدم مقايسه آنها با نُسخ كهن، بسيارى از ويژگيهاى زبانى و لغوى اين تفسير نايده گرفته شده است [4] ؛ هر چند كه تلاش آنان نيز در خور تقدير و ستايش است.

[1] جله مشكوة، ش ۲۷، ۱۳۶۹ش، ص ۸۰ ـ ۹۵.

[2] بر خود لازم مى دانم از استاد محترم آقاى دكتر محمدجعفر ياحقى، كه مرا در نوشتن اين مقاله راهنمايى و ارشد فرمودند، تشكر و سپاسگزارى كنم.

[3] تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازى، عسكر حقوقى، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۶، ج ۱، ص ۵۹.

[4] محمد مهدى ناصح و محمدجعفر ياحقى، «اصلى در تصحيح انتقادى تفسير ابوالفتوح رازى»، مشكوة، زمستان ۱۳۶۳، ش ۶، ص ۱۱.