امت ناميده بود[1] با شنيدن
خبر قتل او گفت: خدايا! وعده خود را محقق ساختى.[2] ابوجهل به
دست دو جوان كم سال يعنى معاذ بن عمرو و معاذ بن عفراء كشته شد و هنوز رمقى در بدن
داشت كه عبداللَّه بن مسعود، سر او را از تن جدا كرد.[3] از ديگر افرادى كه پيامبر صلى الله عليه و آله
وى را نفرين كرد و خواهان كشته شدن او بود نوفل بن خويلد بود كه به دست على عليه
السلام كشته شد. با مرگ او پيامبر صلى الله عليه و آله تكبير گفت و فرمود: خدا را
سپاس كه دعايم را به اجابت رساند.[4] درباره شهداى بدر برخى بر اساس پندارهاى خود
مىگفتند كه فلانى مُرد و از لذتهاى دنيا بهرهاى نبرد. خداوند براى رد
گفتههايشان اين آيه را نازل كرد: «و لا تَقولوا لِمَن يُقتَلُ فى سَبيلِ
اللَّهِ اموتٌ بَل احياءٌ و لكِن لا تَشعُرون». (بقره/ 2، 154)[5] بر اساس
روايتى ديگر چون شهداى بدر در بهشت از كرامت و نعمتهاى بهشتى برخوردار شدند گفتند:
اى كاش خويشان ما مىدانستند كه حال ما چگونه است، در نتيجه اين آيه نازل شد[6] كه با آيه «و لا
تَحسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوا فى سَبيلِ اللَّهِ اموتًا بَل احياءٌ عِندَ رَبّهِم
يُرزَقون» (آل عمران/ 3، 169) كه در شأن شهداى احد نازل شده متفاوت است.[7] جنگ بدر كه بيش از نصف روز طول نكشيد[8] يكى از
مهمترين رخدادهاى صدر اسلام را رقم زد، چنان كه پيامبر صلى الله عليه و آله
درباره آن فرمود: هيچگاه شيطان كوچكتر و در ماندهتر از روز عرفه نبوده، مگر در
روز بدر.[9] بدر وعدهگاه عذاب الهى خداوند بارها از بدر به وعدگاه عذاب الهى
تعبير كرده كه مشركان به عللى بايد آن[1] . المغازى، ج 1، ص 91؛ جامع البيان، مج15، ج 30، ص 322؛ الامالى، ص 310
[2] . المغازى، ج 1، ص 91.
[3] . ر. ك: صحيح البخارى، ج 2، ص 68- 69
[4] . المغازى، ج 1، ص 91- 92
[5] . اسباب النزول، ص 44؛ مجمع البيان، ج1، ص 433
[6] . زاد المسير، ج 1، ص 161
[7] . مجمع البيان، ج 2، ص 880
[8] . المغازى، ج 1، ص 75، 112
[9] . الموطأ، ج 1، ص 422؛ المصنف، صنعانى ج4، ص 378؛ المغازى، ج 1، ص 77- 78