به شدّت گريست.[1] اميرمؤمنان
عليه السلام و امام سجاد از او ستايش كردند.[2] امام صادق
عليه السلام دربارهاش فرمود: خدا رحمت كند بلال را كه همواره اهل بيت عليهم
السلام را دوست مىداشت.[3] بلال از راويان حديث پيامبر صلى الله عليه و
آله و سلم است. بسيارى از صحابه و تابعان از او روايت نقل كردهاند.[4] احمد حنبل
شمارى از احاديثش را در مسند خود جمعآورى كرده است.[5] روايت
مشهورى درباره اذان در منابع اماميه از او نقل شده است.[6] عبدالله بن عمر دربارهاش گفت: بلالِ رسول
الله بهترين بلالهاست[7]، با اين حال بسيار فروتن بود. هرگاه در حضور
وى از فضايلش ياد مىشد با فروتنى مىگفت: من همان حبشى هستم كه تا ديروز برده
بودم.[8] به ندرت اشعارى به زبان عربى[9] و حتى چند
بيت حبشى[10] در مدح رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم از بلال نقل
شده است. اذانگويى بلال همزمان با تشريع اذان* از طرف خداوند در سال
دوم هجرى[11]، بلال افتخار مؤذّنى رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم
را يافت و نخستين كسى بود كه براى آن حضرت اذان گفت و تا پايان عمر آن حضرت
همواره، در مدينه يا بيرون آن مؤذن آن بزرگوار بود.[12] او مؤذنى
وقت شناس بود، از اينرو پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم به يارانش توصيه كرد كه
با اذان وى افطار و امساك كنند؛ نه اذان ابن امّمكتوم كه به سبب نابينايى چندان
دقيق نبود.[13] برخى نقلها از طريق اهل سنّت[1] . الدرجات الرفيعه، ص 366
[2] . تفسير منسوب به امام عسكرى عليهالسلام، ص 90، 621- 622
[3] . الاختصاص، ص 73
[4] . تهذيب الكمال، ج 4، ص 288- 289؛ تهذيبالتهذيب، ج 1، ص 461
[5] . مسند احمد، ج 7، ص 20، 26
[6] . الامالى، ص 279، 283
[7] . سنن ابن ماجه، ج 1، ص 54
[8] . الطبقات، ابن سعد، ج 3، ص 180
[9] . السيرة النبويه، ابن هشام، ج 2، ص589؛ انساب الاشراف، ج 1، ص 218
[10] . سفينة البحار، ج 1، ص 265
[11] . وسائل الشيعه، ج 4، ص 612- 613؛سفينة البحار، ج 1، ص 43؛ الصحيح من سيره، ج 4، ص 267- 277
[12] . المعارف، ص 176؛ صفة الصفوه، ج 1، ص185؛ اسد الغابه، ج 1، ص 415
[13] . مسند احمد، ج 7، ص 266