اوضاع سياسى ـ اجتماعى رى در عصر ابو الفتوح [1]

دوران حيات ابوالفتوح مصادف بود با روى كار آمدن سلجوقيان، و آنها طايفه اى از تركان غز بوده اند كه در سال ۴۳۱ هجرى بر مسعود غزنوى پيروز شدند و حكومت ايران را در دست گرفتند . قلمرو حكومت سلجوقيان به زودى وسعت بسيارى پيدا كرد و شامل ايران، الجزيره، شام و آسياى صغير گرديد؛ به گونه اى كه پس از مدّتى سلجوقيان سراسر آسياى اسلامى از مرز چين و كاشغر و افغانستان تا درياى مديترانه را تحت حكومتى واحد درآوردند . در دوران سلجوقى نيز خلافت عباسى رو به ضعف گذارده بود و در صحنه جهان اسلامِ آن روز تنها حكومت مقتدرى كه وجود داشت، حكومت سلجوقى بود. [2] و رى مركز حكومت اكثر پادشاهان سلجوقى بوده است. [3]

[1] مطالب اين فصل تلخيصى است از فصل تاريخ سلجوقيان از كتاب طبرسى و مجمع البيان، دكتر حسين كريمان.

[2] سرزمين سلجوقى خود به چند بخش از جمله عراق، روم، كرمان و غيره تقسيم شده بود كه توسط حاكمى منتصب از سوى حاكم بزرگ سلجوقيان اداره مى شد و تا زمان سلطان سنجر ـ حكومت از ۴۹۰ تا ۵۱۱ هجرى ـ اين حكومت ها تحت تسلط سلطان و حكومت مركزى قرار داشتند .

[3] اصفهان در دوران ملكشاه سومين شاه سلجوقى پايتخت بود . در زمان حكومت سلطان سنجر، آخرين حاكم بزرگ سلجوقى در سال ۵۱۳ هجرى پايتخت از رى به خراسان انتقال يافت . پس از سلطان سنجر حكومت سلجوقى رو به ضعف گذارد و به حكومت هاى مستقل در بخش هاى مختلف درآمد . ر. ك: طبرسى و مجمع البيان، ج ۱، ص ۴ به بعد .