«إِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ» [1] ؛ يعنى اين كار از محكم ترين كارها است.
اصولاً ويژگى استقامت و پايمردى اين است كه فضايل ديگر بدون آن، ارج و بهايى ندارد و پشتوانه همه آنها صبر است و لذا در نهج البلاغه در كلمات قصار مى خوانيم: «و عليكم بالصبر فإن الصبر من الإيمان كالرأس من الجسد و لا خير فى جسد لا رأس معه و لا فى إيمان لا صبر معه؛ [2] بر شما باد به صبر و استقامت كه صبر در برابر ايمان همچون سر است در مقابل تن. تن بى سر فايده اى ندارد، همچنين ايمان بدون صبر ناپايدار و بى نتيجه است».
ابوالفتوح رازى در ذيل آيه ۱۵۵ سوره بقره: «إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قالُوا إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» ، عظمت صبر و بردبارى را توصيف نموده و گفته است كه انسان در معرض انواع مصائب و مشكلات است و چاره اى از آن نيست، مگر اينكه او از صبر مدد گيرد و در مقابل مصائب هولناك لباس صبر و تسليم و استقامت را بر تن نمايد تا هم مستحق اجر شود و هم مصيبت بر وى هموار و سبك گردد. وى داستانهايى را از صدر اسلام پيرامون صبر و استقامت مى آورد؛ از جمله مى گويد:
«ذوالنّون مصرى گويد: به گورستانى عبور كردم. زنى را ديدم با جمال، در ميان چند قبر نشسته و مى گريست و اين نوحه را مى كرد: شكيبايى نمودم؛ زيرا شكيبايى نيكو و بهتر است. آيا بى تابى و زارى براى من سودى دارد كه جزع و زارى نمايم. اشكهاى چشم را در اختيار دارم و آنها را به چشم خود برمى گردانم تا چشم اشكها را در دل فرو ريزد و صبر نمودم بر مصيبتى كه اگر اندكى از آن را كوهها تحمل مى نمودند، فرو مى ريختند و از هم مى شكافتند.
نزديك رفتم و از او پرسيدم: چه مصيبتى به تو رسيده است؟ گفت: عجيب ترين مصيبت. دو پسر داشتم كه انيس دل من بودند. پدرشان روزى گوسفندى ذبح كرد و

[1] لقمان (۳۱): آيه ۱۷.

[2] نهج البلاغه، كلمات قصار، شماره ۸۲.