و در سال ۹۹ عمر بن عبدالعزيز نامه اى به حاكم مدينه، ابوبكر بن محمد، نوشت: «أنظر ما كان من حديث رسول اللّه أو سنته فكتبه فإنى خفت دروس العلم و ذهاب العلماء».
از نيمه قرن دوم جمعى به تدوين كتب حديث پرداختند؛ از جمله ابن جريح، محمد بن اسحاق، مالك بن انس، ربيع بن صبيح، سعيد بن ابى عروبه، ابن المبارك، زياد البكايى، سفيان بن عيينه و اوزاعى. به جز كتاب انس بن مالك، كه موطأ نام داشت، ساير كتب از بين رفت.
در قرن سوم نقل احاديث و بازشناسى صحيح از ضعيف صورت جدى به خود گرفت و اين قرن را بايد قرن تدوين صحاح ناميد. بخارى، مسلم، ابن ماجه، ابو داوود، محمد بن عيسى بن سوره (ترمذى)، نسايى اولين كتابهاى حديثى را نگاشتند و احاديث صحيح از ضعيف را تفكيك كردند.
۷. شيعه و جمع و تدوين احاديث: شيعه از ابتدا به كتابت حديث همت گماشت. سلمان فارسى، حديث جاثليق و ابوذر غفارى وقايع پس از پيامبر را جمع و تدوين كردند. على بن ابى رافع و برادرش عبداللّه نيز براى امير مؤمنان كتابت مى كردند.
در حوزه درسى امام صادق عليه السلام، بنا به روايت ابوالحسن وشاء، چهار هزار نفر از امام صادق حديث نقل مى كردند.
در عصر ائمه معصوم، چهارصد رساله و كتاب نگاشته شد كه بعدها به اصول اربعمأة مشهور گرديد. اما آثار ماندگار شيعه از تأليف كتاب حديثى كافى به وسيله كلينى آغاز شد و پس از وى شيخ صدوق قمى كتاب من لا يحضره الفقيه و در آخر شيخ طوسى دو كتاب التهذيب و استبصار را به نگارش درآوردند. پس از ايشان نيز فيض كاشانى كتاب وافى و شيخ حر عاملى وسائل الشيعه و مرحوم مجلسى كتاب بحارالأنوار را تأليف كردند.
۸. در قرون پنجم و ششم آثار حديثى شيعى و سنى كاملاً در دست بود.