ما ترك مال خودش است وصيت بثلث تمام ماترك مى‌كند، آيا اين وصيت چه صورت دارد؟ و در صورت اشتراك تشخيص حصه هر كدام مشخص نيست، تعيين حصه چگونه است؟

ج‌

543- موارد مختلف است، اگر فرزندان براى پدر بقصد مجانيت كار كرده‌اند كه زندگى آنها بگذرد، تمامى اموال متعلق به پدر است و خمس مازاد را پدر بايد بدهد، و وصيت او هم به ثلث اموال نافذ است، و اگر هر كدام براى خود كار كرده‌اند و قصد مجانيت نداشته‌اند، منتهى احتراما در دست پدر بوده است و به اصطلاح مشترك هستند، هر كدام موجودى از عملكرد خود را حق دارد و خمس آن را بايد خودش بپردازد، و وصيت پدر نسبت به اموال فرزندان نافذ نيست.

س 544

- صاحبان چند كارخانه سنگ‌برى، هر كدام نسبت به بر كارخانه خود مقدارى پول داده‌اند و مقابل اين كارخانه‌ها را اسفالت كرده‌اند.

الف- اگر قيمت اين كارخانه‌ها بواسطه وجود و عدم اسفالت تغييرى نكرده باشد، به پولى كه بابت اسفالت پرداخت شده سهمين تعلق مى‌گيرد يا خير؟

ب- اگر قيمت اين كارخانه بواسطه وجود اسفالت ترقى كرده باشد بايد سهمين مقدار ترقى حاصل شده، پرداخت شود يا اينكه سهمين مقدارى كه بابت اسفالت پرداخت شده بايد پرداخت گردد؟

ج‌

544- الف- تعلق نمى‌گيرد.

ب- خرج اسفالت بيرون كارخانه اگر از درآمد همان سال بوده، خمس ندارد و كارخانه مخمس تا فروخته نشود ترقى قيمت سوقيه آن خمس ندارد.

س 545

- عده‌اى از مؤمنين و مؤمنات كه عازم بيت اللّه هستند، نوعا مبلغى را كه مورد نياز سفر حج است تخميس مى‌كنند و به تخميس تمام اموال نمى‌پردازند،