پول خمس داده ساخته‌ام يا از پول خمس نداده حكمش چيست؟ در هر دو فرض آيا قيمت آن روزى كه مغازه را ساخته‌ام حساب كنم يا قيمت بازار امروز را؟

ج‌

541- در فرض اول كه شك در اداى خمس مغازه داريد، بايد خمس آن را به قيمت فعلى بپردازيد، و در فرض دوم كه شك در تعلق خمس به مغازه خود داريد چيزى بر شما نيست.

س 542

- يك ماشين بارى خريده‌ام و جهت اين معامله: الف- ماشين زير پايم را فروختم. ب- طلاجات خانوادگى زن و دخترانم را فروختم. ج- جهيزيه دخترم را (كه در حال بخت است از قبيل يخچال و قالى) فروختم. و نيز كولر مغازه را خواستم بفروشم. آيا به اين پولها خمس تعلق مى‌گيرد يا خير؟

ج‌

542 الف- اضافه قيمت خريد ماشين كه سرمايه قرار داده‌ايد، خمس دارد.

ب- اگر طلا ملك آنها بوده و بشما هبه نموده‌اند، بعد آن را سرمايه قرار داده‌ايد، خمس آن را بايد بپردازيد، و اگر سهمى از ماشين براى خود آنها قرار داده‌ايد اضافه قيمت طلا خمس دارد، و اداى آن بر عهده مالك آن مى‌باشد.

ج- خمس جهيزيه فروخته شده و كولر مغازه را بايد بپردازيد.

س 543

- در روستاها مرسوم است كه پدر با فرزندان خود در يك خانه زندگى مى‌كنند، بعضى معيل و بعضى مجرد و مكلف و بعضى صغير هستند، و هر كدام به كارى اشتغال دارند مثلا بعضى به كشاورزى و بعضى به حيازت علف و هيزم صحرا و بعضى به دامدارى، و تمام منافع و حاصل كارى آنها در يك جا تحت سرپرستى پدر جمع و مصرف مى‌شود، و در سر سال خمسى يك مقدارى از مؤونه زياد مى‌ماند آيا تخميس آن زيادى بدوش پدر است يا همه مكلفين؟

همينطور زندگى ايشان ادامه دارد تا هنگام موت پدر، و اين پدر بخيال اينكه‌