س 69

- در موارد لوث اگر مدّعى عليه در جواب مدّعى لا ادرى بگويد آيا قسامه جارى است يا خير؟

ج‌

- در صورتى كه لوث محقّق باشد قسامه جارى است و لو در جواب (لا ادرى) بگويد.

و اللَّه العالم.

قاضى مى‌تواند بر طبق علم خود حكم كند

س 70

- همان طور كه قاضى مى‌تواند بعلم خود حكم كند به اطمينان هم مى‌تواند حكم نمايد يا خير؟ و در اين جهت بين اطمينان حاصل از استفاضه در انساب و اوقاف و مناكح و ساير موارد فرقى هست يا خير؟

ج‌

- آن مقدار كه مسلم است جواز قضاء بعلم است و حجّت بودن اطمينان مشكل است. بلى در خصوص اوقاف شهرت حجّت است و در انساب و مناكح نيز محتاج بعلم يا حجّت شرعى ديگر است.

س 71

- آيا نظريات كارشناسان فنّى كه داراى شرائط شهادت نيستند مى‌تواند منشأ حكم قرار گيرد و لو اين كه از نظريه آنان علم حاصل نشود؟

ج‌

- با نبودن شرائط شهادت قول آنها شرعا حجّت نيست ولى با حصول ظنّ از قول آنها در جنايات، لوث محقّق مى‌شود و با حصول علم حاكم شرع مى‌تواند به علم خود حكم كند.

س 72

- آيا در مورد اعدام- رجم، قاضى و حاكم شرع مى‌تواند بعلم خود عمل كند يا خير؟

ج‌

- بلى بنظر حقير حاكم شرع جامع الشرائط مى‌تواند بعلم خود عمل نمايد.

س 73

- علمى كه قاضى مى‌تواند بر طبقش قضاوت كند آيا شامل اطمينان هم مى‌شود يا اين كه منظور، فقط قطع صد در صد مى‌باشد.

ج‌

- قدر متيقّن، علم است.

س 74

- آيا مطالب ضبط شده در نوار، از جمله، در رابطه با روابط نامشروع با اين كه متهم منكر است و مى‌گويد صداى ضبط شده متعلق به من نيست از نظر شرعى، جزء ادلّه محسوب مى‌شود يا خير؟