ذى رحم اگر عين آن موجود باشد كسى كه بخشيده مى‌تواند پس بگيرد و اگر موجود نيست حقى ندارد.

(شرط در ضمن عقد)

س 71

- معمول است در قولنامه‌ها مى‌نويسند اگر هر يك از متبايعين تا فلان مدت از آن چه در اين ورقه نوشته شده تخلف كرد و يا معامله را بهم زد مبلغ هزار تومان مثلا دادنى باشد آيا اين قرارداد شرعى و التزام به آن واجب است يا خير.

ج‌

- اگر در ضمن عقد لازمى اين شرط را كرده باشند لازم الوفاء است.

س 72

- مالك قريه برعايا اعلام كرده است هر كس در ملك من عمارتى بسازد و يا باغى احداث نمايد و از ملك من به قريه ديگر كوچ كند حق فروش اعيان احداث شده را ندارد و رعيت هم باغ و عمارتى احداث كرده تير و درب و پنجره عمارت و مو باغ را مالك داده يا رعيت اينها را از جاى ديگرى خريدارى نموده و در عمارت و باغ بكار برده است اگر رعيت به قريه ديگرى كوچ كند بايد با مالك مصالحه كنند يا رعيت حقى ندارد.

ج‌

- اگر درب و تير و پنجره و امثال آنها را مالك داده و به رعيت نبخشيده ملك مالك است و رعيت حقى به آن‌ها ندارد و اما اگر اعيان مذكوره مال خود رعيت بوده مجرد اعلام مذكوره موجب خروج از ملك او نمى‌شود بلى اگر در ضمن عقد لازم رعيت ملتزم شده كه با كوچ كردن واگذار به مالك نمايد واجب است بر او مطابق شرط عمل نمايد.

س 73

- قولنامه‌اى كه در عصر فعلى رايج شده شرعيت دارد يا نه مثلا فعلا جنس را مى‌فروشد بمبلغ معينى و مشروط بر اين كه تا يك هفته ديگر هر كدام از بايع و مشترى پشيمان شدند مبلغى دادنى باشند آيا اگر اين شرط بنحو شرط نتيجه باشد مثلا گفته شود مبلغى كه آقاى مشترى به بايع از بابت قيمت جنس داده است ثلث آن پس داده نشود صحيح است يا نه؟