مؤنه را بدهد و مثلا اگر دو ماه بعد نيز حساب عوائد خود را نموده و خمس زائد بر مؤنه اين مدّت را نيز بپردازد مى‌تواند اين وقت را اوّل سال خود قرار دهد.

س 314

- كسى كه يك رشته كار و كسب دارد و منافعش بتدريج حاصل مى‌شود و از اداره هم ماهيانه حقوق مى‌گيرد آيا مى‌تواند براى هر ربح، سالى جداگانه قرار دهد يا براى مجموع بايد يك سال قرار دهد؟.

ج‌

- در فوائد تدريجى، روز اوّل شروع به كسب، اوّل سال است و بعد از يك سال ديگر بايد هر چه دارد خمس آن را بدهد.

س 315

- كسى كه بيشتر سال، خرجش از سهم مبارك امام عليه السّلام تأمين مى‌گردد اگر در بين سال از غير سهم، پولى بدست آورد و بعد از پايان سال، مقدارى پول، برايش باقى بماند خمس به آن تعلّق مى‌گيرد يا نه؟ و تصوّر سال براى اين گونه اشخاص، چگونه است؟.

ج‌

- مبدأ سال، حصول فائده است و چنانچه بر عين فائده، سال گذشته، بايد تخميس نمايد و اگر با سهم مبارك امام عليه السّلام مخلوط شده به نسبت آن چه فعلا دارد خمس بدهد و سهم مبارك امام عليه السّلام خمس ندارد.

س 316

- كسى كه سال خمس ندارد اكنون منافعى بدست آورده آيا بايد يك سال از آن بگذرد و خمس آن را بدهد يا فعلا بايد تخميس كند؟.

ج‌

- چنين شخصى اوّل سال خمس او حين حصول فائده است و تا يك سال اگر صرف در مؤنه نشد خمس آن را بدهد.

س 317

- شخصى اوّل سال خود را نيمه شعبان قرار داده و چند سال به همين نحو عمل نموده اكنون كه از نيمه شعبان تا موقع خرمن چند ماه مانده مقدارى گندم و غيره جهت مخارج تا موقع خرمن را خريدارى كرده و فعلا موجود است.

حال آيا در وقت حساب كه عبارت از نيمه شعبان باشد اشياء مذكوره را هم تفريق حساب نمايد يا نه و اينها از مؤنه حساب مى‌شود و سال مؤنه، سال جداگانه است؟.

ج‌

- در فرض مذكور، بايد خمس ما زاد بر مؤنه را در آخر سال كه فرضا نيمه شعبان است بدهد. بلى از آن به بعد مى‌تواند موقع برداشت محصول، حساب‌