- اگر در سال خريد، مورد احتياج فرزند براى سكونت بوده و به او
بخشيده، و در همان سال فرزند، در آن سكونت كرده خمس ندارد، و اگر در آن سال در آن
ساكن نشده فرزند بايد خمس آن را بدهد و اگر به فرزند نبخشيده پدر بايد خمس آن را
بدهد.
س 308
- كسى كه سال خمسى دارد هر گاه كمى قبل از فرا رسيدن سالش چيزى به او
هديه كنند آيا بايد موقع حساب، آن را نيز با ارباح سالش حساب كند و خمس را بپردازد
يا بايد يك سال از تاريخ اهداء بگذرد.
ج
- بايد آن را نيز از ارباح همان سال حساب كند و خمسش را بدهد.
ميزان در ابتداى سال خمسى
س 309
- در متن وسيلة النّجاة مرحوم آية اللَّه اصفهانى قدّس سرّه دارد كه
مبدأ سنه خمس زرع، وقت حصول فائده است. بنا بر اين اگر قبل از تمام شدن سال خمس،
فائده و محصول جديد را بردارد چون ما زاد بر مؤنه است بايد تخميس شود يا اين كه-
ما يفضل عن مؤنة السّنة- نسبت به محصول هر سال على حده، سنجيده شود؟.
ج
- اگر مقصود اينست كه از محصول سال پيش، چيزى اضافه آمده، كه البتّه
محصول امسال را كه برمىدارد بايد خمس زيادى محصول سال قبل را بپردازد و اگر
مقصود، سؤال از محصول فعلى است، در اينجا- بحكم آن كه مبدأ سنه، حين حصول زرع است-
مىتواند خمس محصول فعلى را ندهد تا يك سال بگذرد وقت خرمن سال بعد، خمس هر چه را
كه از اين محصول، زياد آمده بدهد و مىتواند- بحكم اين كه جلو انداختن خمس، از
سال، جائز است- همان وقت رسيدن سال خمس خودش پيش از حصول زرع بعدى، خمس اين محصول
را هم بدهد.
س 310
- تعيين ابتداء سال، جهت تخميس، به اختيار خود شخص است يا بايد
ابتداء شروع به كسب را ابتداء سال خود قرار دهد و اگر ابتداء آن را نداند و يا
فراموش كند و با فكر هم معلوم نشود وظيفه او چيست؟.
ج
- ابتداء سال را در مثل تجارت و امثال آن كه فائدهاش تدريجا حاصل
مىشود بايد از حين شروع در كسب، قرار دهد و نيز مىتواند در وسط سالى كه