اوست در اسفند ماه جنس را مى‌خرد و در ارديبهشت ماه، وجه آن را مى‌پردازد آيا واجب است كه خمس جنس موجود را بپردازد، يا نه؟.

ج‌

- تا ثمن را نپرداخته تخميس مثمن، واجب نيست مگر آن كه مال التّجاره باشد و قيمت آن در سر سال، زياد شده باشد كه در اين صورت، تخميس ما زاد، لازم است.

س 197

- كسانى كه بعنوان سلف، جنس مى‌خرند پول آن را قبلا پرداخت مى‌كنند و پيش از تحويل جنس، سال حساب وجوه واجبه خريدار پايان مى‌پذيرد حال آيا همان طور كه اگر اين پول، باقى بود خمس داشت اكنون هم خمس دارد يا نه؟.

ج‌

- در فرض مسأله به پولى كه با آن جنسى را سلف خريده خمس تعلّق مى‌گيرد.

موقع حساب خمس، بدهى كسر مى‌شود يا خير

س 198

- شخصى پولى قرض كرده و وسيله كار خود را از قبيل ماشين و نحو آن تهيّه نموده و با آن، كار مى‌كند اكنون موقع حساب سالش رسيده آيا آن قرض از موجودى، كسر مى‌شود يا نه؟ و سؤال ديگر اين كه اگر كسى با دندان ساز قرار گذاشته كه براى او دندان درست كند مثلا به مبلغ ده هزار تومان و پنج هزار تومان آن را پرداخته و بنا شده پس از تحويل دندان پنج هزار تومان بقيّه را بدهد و قبل از تحويل دندان سال خمسى او رسيده آيا در موقع حساب مى‌تواند اين بدهى را از عوائد كسر كند يا خير؟.

ج‌

- بلى در مورد سؤال كه دين، مقابل سرمايه است كسر مى‌شود و امّا ديونى كه براى مؤنه زندگى است در هر سالى كه اداء نمود از مؤنه آن سال، محسوب است بنا بر اين بدهى بابت دندان كسر نمى‌شود.

س 199

- شخصى پول از بانك قرض گرفته كه بايد به اقساط اداء كند مثلا ده هزار تومان قرض كرده كه در ظرف پنج سال بپردازد و كاسبى مى‌كند آيا مى‌تواند سر سال، اين اقساط بعدى را از منافع سال اوّل بردارد يا نه؟ فرض ديگر، كاسب اجناس را از تاجر به اقساط مى‌خرد سر سال، منافعى دارد و اقساطى چند