- اگر مسبوق به معلوم الغصبيّه نباشد مجازند در تصرّف، و هر مقدارى
كه بعنوان قيمت آنها از عوائد خود پرداختهاند خمس معادل آن از زمين را بايد
بدهند.
س 16
- شخصى ملكى را خريده كه در آن، زراعت گندم و جو براى مصرف خانوادگى
مىكند و چيزى از محصول آن را نمىفروشد آيا خمس اين ملك را بايد بدهد يا نه؟.
ج
- بلى، خمس آن را بايد بدهد.
س 17
- زارع مقدارى زمين زراعتى را مىخرد تا از منّت غير، نجات يابد آيا
اين زمين، جزء مؤنه است يا بايد آن را تخميس نمايد؟.
ج
- زمين زراعت، جزء سرمايه است و بنظر حقير خمس سرمايه، واجب است.
س 18
- موتور آلاتى را انسان، معامله مىكند. پيش قسط آن از مال مخمّس و
بعد بقيّه قيمت آن را مىپردازد. آيا قسطهاى بعدى را كه پرداخت مىكند بايد خمس آن
را بدهد يا نه؟.
ج
- در فرض مسأله، اقساط بعد را اگر از مال خمس نداده بدهند خمس معادل
آن از موتور آلات را بايد بپردازند نهايت هر مقدار تا موقع اداء قسط از موتور كسر
شد جز مؤنه است كه خمس آن مقدار لازم نيست.
س 19
- شخصى است كه قناة آبش خشك شده و براى شدّت احتياج به آب، چاه عميق
زده و در ضمن، داراى حساب سال هم هست. آيا اين چاه كه به وسيله موتور يا غير
موتور، آب مىدهد، جز سرمايه، محسوب است يا از مؤنه و اگر جزء سرمايه باشد بايد
روز خريد را حساب كند يا روز سال را؟.
ج
- جزء سرمايه، محسوب است و بايد خمس قيمت سر سال را بدهد.
س 20
- شخصى است كاسب و جهت نگاهدارى اجناس و لبنيّات، يخچال و لوازم ديگر
مىخرد، آيا اين لوازم، جزء مؤنه است و يا جزء سرمايه؟.
ج
- اشياء مذكوره كه براى لوازم كسب، خريده شده جزء سرمايه محسوب و
تخميس آن، واجب است.