كسب، خريدارى شده متعلّق خمس است يا جزء مؤنه؟.

ج‌

- اگر براى كسب باشد جزء سرمايه است و خمس آن را بايد بدهد و اگر براى سوارى است جزء مؤنه است و خمس ندارد.

س 7

- آيا مقصود فقهاء كثّر اللَّه أمثالهم از وجوب يا احتياط در دادن خمس سرمايه و مستغلّات و آلات كسب اين است كه از ابتداء شروع به كسب بايد خمس آنها را بدهد يا بعد از گذشتن سال؟ و بر فرض اين كه مقصود، ابتداء سال باشد اگر كسى تا آخر سال، خمس آن را نداده باشد تكليفش چيست؟.

ج‌

- سرمايه و آلات كسب، حكم سائر ارباح را دارد چنانچه يك سال بر آن گذشته بايد خمس آن را بدهد و تأخير نياندازد و تأخير اداء خمس آن نيز مثل تأخير اداء خمس سائر ارباح است.

س 8

- زمينى كه از اراضى موات بوده، شخص، حيازت كرده مخارج زيادى هم نموده و آن را آباد كرده آيا منافع آن زمين متعلّق خمس است يا خير؟ و در صورت فروش اين زمين بايد خمس آن را بدهد يا نه؟ و هم چنين مخارج آباد كردن را بايد كسر نمايد يا نه؟.

ج‌

- اگر زمين مذكور را بصورت باغ درآورده تا از ميوه آن خود و خانواده‌اش مصرف نمايند و منظور فروش ميوه نبوده و زائد بر حاجت او نيز نباشد خمس ندارد. بلى چنانچه آن را بفروشد، زائد بر قيمت اوّلين سالى كه بصورت باغ در آمده و مورد استفاده قرار گرفته، از منافع سال فروش محسوب است كه اگر تا آخر آن سال صرف در مؤنه نشود، خمس دارد و اگر زمين را به منظور زراعت آباد كرده چه بفروشد و چه نفروشد خمس آن واجب است و مخارجى را كه براى آباد كردن زمين نموده اگر از مال خمس داده بوده مى‌تواند آن مبلغ را كسر نمايد.

س 9

- شخصى طلا فروشى دارد، در سال 1360 مقدار طلا هزار و ششصد مثقال بوده، كه به قيمت روز (مثقالى 500 تومان) خمس آن را داده و در سال 1361 وزن طلا كم شد و به 750 مثقال رسيد، و قيمت، مثقالى 1300 تومان بود يعنى وزن طلا كم و قيمت بالا بود ولى خمس آن را داده، و در سال 1362 وزن طلا 670 مثقال شد و قيمت، مثقالى 1650 تومان و چون خانه مسكونى‌