س 16

- هر گاه مسافر در محلّى قصد اقامه كرده و با خواندن يك نماز چهار ركعتى يا توقّف ده روز اقامه محقّق شده به محلّى كه فاصله‌اش تا محلّ اقامه كمتر از مسافت شرعى است برود، مى‌فرماييد مانعى ندارد و نمازش تمام است، اگر چه هر روز برود و برگردد مگر در دفعه آخر كه چون ديگر به آن محلّ نمى‌رود، در صورتى كه بنا نداشته باشد در محلّ اقامه ده روز بماند از همان محلّ مسافر است و چنانچه فاصله‌اش تا محلّ اقامه بيش از حدّ ترخّص باشد بايد نماز را در محلّ اقامه قصر بخواند، بفرماييد در همين فرض اگر شخص مذكور بنا داشته باشد پس از برگشتن به محلّ اقامه، به محلّ ديگرى كه مثلا فاصله‌اش تا محلّ اقامه دو فرسخ است برود و برگردد به محلّ اقامه و بعد، از محلّ اقامه به وطن برود، نمازش پس از برگشت از محلّى كه هر روز به آنجا مى‌رفت و قبل از رفتن به محلّ دوّم چگونه است؟.

ج‌

- در فرض مذكور نمازش تمام است.

حكم كسى كه در اوّل وقت مسافر و در آخر وقت حاضر و يا بعكس بوده و نمازش فوت شده‌

س 17

- مسافرتى به بندر عبّاس نمودم، در بازگشت نماز ظهر و عصر را در راه نخواندم، به شهر خود هم كه رسيدم هنوز وقت باقى بود، ولى فراموش كردم.

شب يادم آمد كه نماز ظهر و عصرم را نخوانده‌ام، حال كه بايد قضا كنم آيا شكسته بخوانم يا تمام؟.

ج‌

- در فرض سؤال كه وقت ظهر و عصر باقى بوده و به وطن رسيده‌ايد نماز ظهر و عصر را تماما قضا نماييد.

س 18

- شخصى نماز ظهر و عصر را در اوّل وقت نخواند و مسامحه كرد و بعد مسافرت نمود و در سفر هم نمازش قضا شد بعد از مراجعت بخواهد نماز ظهر و عصرش را قضا نمايد، آيا تمام بخواند يا قصر؟.

ج‌

- ملاحظه آخر وقت را بنمايد، اگر در آخر وقت كه نماز فوت شده مسافر بوده قضا را قصر بخواند و اگر حاضر بوده تمام بخواند.