نمى‌شود، و مراسم ديگر كه مزاحم نمازگزاران يا خلاف وضع مسجد باشد جائز نيست، و كتابخانه قرار دادن آن بر خلاف وضع مسجد است كه عبادتگاه مسلمين است و تمام احكام مسجد واجب است رعايت شود، حتّى اگر چند طبقه هم بالا رود، تمام آن مسجد است.

س 44

- در روستاى ما امام زاده‌اى هست و جنب امام زاده، زمينى بوده بصورت سكّو، كه در فصل تابستان، بعضى از مؤمنين، در آنجا نماز مى‌خواندند، البتّه نه باسم مسجد، تا اين كه بعضى افراد خيّر پولى جمع كرده و در آن زمين مسجدى ساخته‌اند كه مدّتى است مردم به نام مسجد، در آنجا نماز مى‌خوانند بفرماييد آنجا حكم مسجد دارد يا خير؟.

ج‌

- در فرض سؤال، اگر زمين مزبور، وقف براى جهت خاصّى نبوده و بعنوان مسجد ساخته شده، تمام احكام مسجد بر آن مرتّب است و نيز اگر از متعلّقات حرم امام زاده بوده و محلّ اجتماع نمازگزاران باشد، حرمت تنجيس و اقامت جنب و حائض و وجوب ازاله نجاست بر آن مرتّب است و اللَّه العالم.

س 45

- زمينى به مساحت دويست و پنجاه متر مربع واقع در جنب مسجدى، به منظور اضافه كردن وسعت حياط مسجد خريدارى شده، و بعدا ساختمانى در آن احداث گرديده كه بالاى آن به قسمت مسجد زنانه اضافه شده و از طبقه پائين و زير زمين جهت انبار و كتابخانه و شوفاژ و ساير نيازها استفاده خواهد شد، و چون ساختمان مذكور احتياج به دستشويى و توالت دارد، آيا مى‌توان در زير زمين اين ساختمان چاهى براى فاضل آب و توالت حفر نمود، و در روى آن دستشويى و توالت ساخت يا خير؟.

ج‌

- در فرض سؤال اگر زمين مذكور را بقصد مسجديّت وقف نكرده باشند، يا قصد مسجديّت طبقه زير را نكرده باشند و فقط طبقه روى زير زمين را كه به قسمت زنانه اضافه شده مسجد قرار داده‌اند، جائز است در زير زمين كه مسجد نيست چاه فاضل آب حفر نمايند و توالت بسازند، و اگر تمام آن بقصد مسجديّت وقف شده باشد زير زمين نيز مسجد است و حفر چاه فاضل آب و ساختمان توالت و دستشويى در آنجا جائز نيست.